(Η)λίθιο(ι) οι λαοί των Βαλκανίων για τις μεγάλες πολυεθνικές

Η μεθοδολογία είναι γνωστή. Πρώτα έρχεται ο εξευτελισμός κι η απαξίωση και μετά η υποδούλωση. Αυτή θα μπορούσε να είναι η ιστορία των Βαλκανίων τα τελευταία τριάντα χρόνια. Αφού διασπάστηκαν σε χίλια κομμάτια, αφού λοιδορήθηκαν ως οπισθοδρομικά και οι κάτοικοί τους ως ημιβάρβαροι, αφού ο ελεύθερος ανταγωνισμός διέλυσε τις υποδομές τους και αποστραγγίστηκαν από μεγάλο τμήμα της νεολαίας και του εργατικού δυναμικού τους, με άλλα λόγια, αφού υποβαθμίστηκαν με κάθε τρόπο, τώρα φτάνει η τελική φάση «αφρικανοποίησής» τους. Χωρίς καμία διάθεση ρατσισμού, η υπόθεση αφορά την υποδούλωση ολόκληρων περιοχών και των κατοίκων τους στις ανάγκες πολυεθνικών εταιρειών, οι οποίες εξάγουν πολύτιμες πρώτες ύλες για τη βιομηχανία.

Τελευταίο και πιο γλαφυρό παράδειγμα η Σερβία, η οποία γνώρισε τεράστιες κινητοποιήσεις υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος. Αιτία στάθηκε νομοσχέδιο της κυβέρνησης Βούτσιτς, σύμφωνα με το οποίο διευκολύνεται η απαλλοτρίωση ακόμα και κατοικημένων εκτάσεων, όταν συντρέχουν λόγοι «εθνικού συμφέροντος». Η διάταξη είναι φωτογραφική για επενδύσεις που βρίσκονται στα σκαριά εδώ και καιρό και αφορούν την εξόρυξη λιθίου στη δυτική Σερβία από τον κολοσσό Rio Tinto. Η συγκεκριμένη βρετανο-αυστραλιανή εταιρεία βαρύνεται με σοβαρές κατηγορίες καταστροφής οικολογικών παραδείσων σε νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού και αλλού, αλλά και για σύμπραξη με κράτη και «παρακρατικούς μηχανισμούς», ώστε να καμφθούν τοπικές αντιστάσεις.

Ειδικά όσον αφορά την εξόρυξη λιθίου, πρόκειται για μία από τις πιο καταστροφικές επεμβάσεις στη φύση, καθώς οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται αφήνουν πίσω τους κυριολεκτικά κρανίου τόπους. Αν και στην εποχή της ηλεκτροκίνησης στην οποία εισερχόμαστε το λίθιο αποτελεί υπερπολύτιμο ορυκτό για την κατασκευή μπαταριών, δεν είναι τυχαίο ότι κράτη όπως η Γερμανία, τα οποία διαθέτουν κοιτάσματα, δεν προχωρούν σε εκμετάλλευσή τους. Δεν ισχύει όμως το ίδιο, όταν λίθιο ανακαλύπτεται σε φτωχές περιοχές της Σερβίας, όπως η κωμόπολη Λόζνιτσα. Εκεί, η Rio Tinto αγοράζει γη, διώχνει κατοίκους και περιμένει το πράσινο φως από την κυβέρνηση για μια οικολογική καταστροφή, μπροστά στην οποία οι Σκουριές θα μοιάζουν πταίσμα. 

Πάλι στη Σερβία, αποκαλύφθηκε πως πεντακόσιοι Βιετναμέζοι εργάτες με κατασχεμένα διαβατήρια ζούσαν σε κοντέινερ και, υπογράφοντας συμβόλαια στα αγγλικά, εργάζονταν μυστικά σε κινέζικη επένδυση στην πόλη Ζρένιανιν. Από «δυτική φαντασίωση», σκουπιδαποθήκη Ανατολικών και Δυτικών μεγα-καπιταλιστών; Ή μήπως το ένα έφερε το άλλο;

Ενημέρωση: ΟΙ δυναμικές κινητοποιήσεις των κατοίκων φαίνεται ότι πέτυχαν μια σημαντική νίκη και ανάγκασαν τις αρχές σε υποχώρηση.  Όπως ανακοινώθηκε το σχέδιο εξόρυξης λιθίου στη δυτική Σερβία ματαιώνεται.

Γιώργος Μιχαηλίδης για το prin.gr