Δημοψήφισμα για τη δημιουργία Μητροπολιτικού πάρκου στη ΔΕΘ

Συνέντευξη με τον Δρ. Κώστα Νικολάου, Πε­ρι­βαλ­λο­ντο­λό­γο, μέλος της Ορ­γα­νω­τι­κής Επι­τρο­πής Δη­μο­ψη­φί­σμα­τος για τη ΔΕΘ και του Συ­ντο­νι­στι­κού της Πόλης Ανά­πο­δα

Τι ακρι­βώς συμ­βαί­νει με τη Διε­θνή Έκ­θε­ση Θεσ­σα­λο­νί­κης; Ποια σχέ­δια συ­γκρού­ο­νται και ποιες συ­νέ­πειες θα έχει η κάθε επι­λο­γή;

Οι πρό­σφα­τες ανα­κοι­νώ­σεις κυ­βέρ­νη­σης και Υπερ­τα­μεί­ου για το επι­χει­ρού­με­νο σχέ­διο ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης του κοι­νού μας αγα­θού, του χώρου της ΔΕΘ, με το καλ­λι­τε­χνι­κό ψευ­δώ­νυ­μο «Ανά­πλα­ση της ΔΕΘ», δεν αφή­νουν πλέον καμιά αμ­φι­βο­λία για το τι ακρι­βώς θα συμ­βεί στην πόλη εάν το σχέ­διο τε­λι­κά υλο­ποι­η­θεί.

Τα φα­ρα­ω­νι­κού με­γέ­θους κτί­ρια εμπο­ρι­κού κέ­ντρου και ξε­νο­δο­χεί­ου, που θα προ­στε­θούν, οδη­γούν στην τσι­με­ντο­ποί­η­ση του συ­ντρι­πτι­κά με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους του χώρου της ΔΕΘ. Οι λει­τουρ­γί­ες τους μαζί με το σχε­δια­ζό­με­νο τε­ρά­στιο υπό­γειο πάρ­κινγκ, θα προ­σελ­κύ­σουν ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρα οχή­μα­τα στο κέ­ντρο της πόλης επι­βα­ρύ­νο­ντας την ήδη υπάρ­χου­σα κυ­κλο­φο­ρια­κή συμ­φό­ρη­ση και την ατμο­σφαι­ρι­κή ρύ­παν­ση, που ήδη βρί­σκε­ται πολύ πάνω από τα όρια προ­στα­σί­ας της υγεί­ας.

Στον αντί­πο­δα, εδώ και δέκα χρό­νια, το νέο Ρυθ­μι­στι­κό Σχέ­διο της Θεσ­σα­λο­νί­κης (με πλήρη κοι­νω­νι­κή δια­βού­λευ­ση και συ­ναί­νε­ση) και το ολο­κλη­ρω­μέ­νο Στρα­τη­γι­κό και Επι­χει­ρη­σια­κό Σχέ­διο για το Πρά­σι­νο στη Θεσ­σα­λο­νί­κη (που έγινε για πρώτη φορά στην πόλη), αλλά και εκατό χρό­νια πριν, το σχέ­διο του Ernest Hébrard, τεκ­μη­ριω­μέ­να κα­τα­λή­γουν στη με­τα­φο­ρά της ΔΕΘ εκτός πόλης και στη δη­μιουρ­γία ενός με­γά­λου Μη­τρο­πο­λι­τι­κού Πάρ­κου στον χώρο της ΔΕΘ με χι­λιά­δες δέ­ντρα και πυ­κνό­τη­τα αστι­κού δά­σους, που μπο­ρούν να οδη­γή­σουν σε μεί­ω­ση της θερ­μο­κρα­σί­ας κατά του­λά­χι­στον 10°C το κα­λο­καί­ρι και σε μεί­ω­ση των αιω­ρου­μέ­νων μι­κρο­σω­μα­τι­δί­ων μέχρι 60%.

Ποια στάση κρα­τά­ει ο δήμος Θεσ­σα­λο­νί­κης;

Προ­σπα­θεί να πα­τή­σει και να ισορ­ρο­πή­σει σε δύο βάρ­κες. Η ση­με­ρι­νή διοί­κη­ση του Δήμου προ­ε­κλο­γι­κά ήταν υπέρ ενός Μη­τρο­πο­λι­τι­κού Πάρ­κου. Όταν ανα­κοι­νώ­θη­κε το σχέ­διο της ψευ­δο­α­νά­πλα­σης της ΔΕΘ με τα φα­ρα­ω­νι­κά κτί­ρια ξε­νο­δο­χεί­ου και εμπο­ρι­κού κέ­ντρου τά­χθη­κε υπέρ θέ­το­ντας υπο­τί­θε­ται κόκ­κι­νες γραμ­μές και ζη­τώ­ντας πάνω από 100 στρέμ­μα­τα πρα­σί­νου. Δή­λω­σε ότι το πέ­τυ­χε και ότι της το υπο­σχέ­θη­καν, μόνο που τα υπάρ­χο­ντα σχέ­δια κυ­βέρ­νη­σης και Υπερ­τα­μεί­ου δεν βγά­ζουν με τί­πο­τα αυτό το πρά­σι­νο. Όταν κα­τα­τέ­θη­κε στο δη­μο­τι­κό συμ­βού­λιο η πρό­τα­ση για δη­μο­ψή­φι­σμα, το αρ­νή­θη­κε. Τώρα, που απλώ­θη­κε θε­α­μα­τι­κά πάνω από την πόλη το αί­τη­μα του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος ανα­ζη­τά τρό­πους για να πε­ρι­σώ­σει ότι μπο­ρεί να πε­ρι­σω­θεί.

Σύμ­φω­να με τον νόμο 4555/2018, η διε­ξα­γω­γή το­πι­κού δη­μο­ψη­φί­σμα­τος μπο­ρεί να προ­τα­θεί είτε 1) από την ευ­ρεία πλειο­ψη­φία (2/3) του Δη­μο­τι­κού Συμ­βου­λί­ου, είτε 2) από το 10% των εγ­γε­γραμ­μέ­νων εκλο­γέ­ων στον δήμο (για τον Δήμο Θεσ­σα­λο­νί­κης, αυτό αντι­στοι­χεί πε­ρί­που σε 25.000 άτομα). Στη δεύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση, οι δη­μό­τες κα­τα­θέ­τουν το αί­τη­μά τους προς το Δη­μο­τι­κό Συμ­βού­λιο, το οποίο, αφού ελέγ­ξει αν τη­ρού­νται οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις του νόμου και αφού απο­φα­σί­σει σχε­τι­κά με απλή πλειο­ψη­φία, είναι υπο­χρε­ω­μέ­νο να διορ­γα­νώ­σει το δη­μο­ψή­φι­σμα. Έγκυ­ρο θε­ω­ρεί­ται το απο­τέ­λε­σμα του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, εφό­σον στην ψη­φο­φο­ρία συμ­με­τεί­χε το 40% των εγ­γε­γραμ­μέ­νων στους εκλο­γι­κούς κα­τα­λό­γους, δη­λα­δή πε­ρί­που 100.000 δη­μό­τες (όσοι πε­ρί­που ψή­φι­σαν στις δη­μο­τι­κές εκλο­γές).

Οι δη­μο­τι­κές πα­ρα­τά­ξεις «Η Πόλη Ανά­πο­δα» και η «Θεσ­σα­λο­νί­κη για Όλους» κα­τέ­θε­σαν στο Δη­μο­τι­κό Συμ­βού­λιο ψή­φι­σμα ζη­τώ­ντας από τη διοί­κη­ση να ορ­γα­νώ­σει το προ­τει­νό­με­νο δη­μο­ψή­φι­σμα. Όπως ήταν ανα­με­νό­με­νο, η διοί­κη­ση το απέρ­ρι­ψε, επι­κα­λού­με­νη ασά­φειες στη δια­τύ­πω­ση του ερω­τή­μα­τος. Στη συ­νέ­χεια, αρ­νή­θη­κε να προ­τεί­νει η ίδια μια άλλη δια­τύ­πω­ση, κά­νο­ντας ξε­κά­θα­ρο στην πράξη ότι θα στα­θεί απέ­να­ντι σε κάθε πρω­το­βου­λία για δη­μο­ψή­φι­σμα. Μετά κι από αυτό, η μόνη λύση που απο­μέ­νει είναι η διε­ξα­γω­γή του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος κα­τό­πιν αι­τή­μα­τος του 10% των δη­μο­τών.

Με ποιο τρόπο επι­διώ­κε­ται η διε­νέρ­γεια δη­μο­ψη­φί­σμα­τος; Ποιοι φο­ρείς συμ­με­τέ­χουν στην προ­σπά­θεια;

Ξε­κί­νη­σε η συλ­λο­γή 25.000 υπο­γρα­φών με σκοπό οι πο­λί­τες της Θεσ­σα­λο­νί­κης να διεκ­δι­κή­σουν ένα δη­μο­ψή­φι­σμα και να απο­φα­σί­σουν οι ίδιοι για το μέλ­λον του χώρου της ΔΕΘ.

Η έναρ­ξη της κα­μπά­νιας ανα­κοι­νώ­θη­κε από την Ορ­γα­νω­τι­κή Επι­τρο­πή Δη­μο­ψη­φί­σμα­τος για τη ΔΕΘ, η οποία συ­γκρο­τή­θη­κε αρ­χι­κά με πρω­το­βου­λία πέντε φο­ρέ­ων, των δη­μο­τι­κών κι­νή­σε­ων «Θεσ­σα­λο­νί­κη για Όλους», «Πόλη Ανά­πο­δα» και «Οι­κο­λο­γία – Αλ­λη­λεγ­γύη», της Σύ­μπρα­ξης «Όλη η ΔΕΘ ένα Πάρκο» και του Συλ­λό­γου Αρ­χι­τε­κτό­νων Θεσ­σα­λο­νί­κης, ενώ στην πο­ρεία, πολ­λοί ακόμα σύλ­λο­γοι, σω­μα­τεία και κι­νή­σεις πο­λι­τών έχουν δη­λώ­σει τη συμ­με­το­χή ή την υπο­στή­ρι­ξή τους.

Το ερώ­τη­μα είναι: “Συμ­φω­νεί­τε το εκ­θε­σια­κό κέ­ντρο της ΔΕΘ να με­τα­τρα­πεί με απο­κλει­στι­κά δη­μό­σια χρη­μα­το­δό­τη­ση σε Μη­τρο­πο­λι­τι­κό Πάρκο υψη­λού πρα­σί­νου, πο­λι­τι­σμού και άθλη­σης, χωρίς νέες κα­τα­σκευ­ές, και ταυ­τό­χρο­να (α) να δια­τη­ρη­θούν μόνο τα πε­ρί­πτε­ρα με θε­σμι­κά απο­δε­δειγ­μέ­νη ιστο­ρι­κή αξία και μνήμη, ώστε να απο­κα­τα­στα­θούν και να φι­λο­ξε­νούν ήπιες εκ­θε­σια­κές και πο­λι­τι­στι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες, και (β) οι με­γά­λες εκ­θέ­σεις να με­τα­φερ­θούν σε νέες εγκα­τα­στά­σεις σε δη­μό­σια έκτα­ση στη Σίνδο;”

Ποιες είναι οι πρώ­τες εντυ­πώ­σεις από τη συλ­λο­γή υπο­γρα­φών;

Απο­λύ­τως θε­τι­κές και ελ­πι­δο­φό­ρες. Μέσα στις πρώ­τες εβδο­μά­δες από την έναρ­ξη της συλ­λο­γής υπο­γρα­φών συ­γκε­ντρώ­θη­καν ήδη πάνω από 12.000 υπο­γρα­φές (σχε­δόν οι μισές που απαι­τού­νται). Οι πο­λί­τες αντα­πο­κρί­νο­νται με εν­θου­σια­σμό είτε υπο­γρά­φο­ντας στην ηλε­κτρο­νι­κή πλατ­φόρ­μα είτε έντυ­πα.

Πόσο κα­θο­ρι­στι­κός είναι ο ρόλος της Πόλης Ανά­πο­δα στην προ­σπά­θεια;

Η σύν­δε­ση της Πόλης Ανά­πο­δα με τα κοι­νω­νι­κά κι­νή­μα­τα και τους κοι­νω­νι­κούς αγώ­νες της πόλης σε συ­νάρ­θρω­ση με την ορ­γα­νω­τι­κή της δομή και λει­τουρ­γία με συ­νε­λεύ­σεις ανά δη­μο­τι­κή κοι­νό­τη­τα του Δήμου Θεσ­σα­λο­νί­κης απο­τε­λούν κα­θο­ρι­στι­κό πα­ρά­γο­ντα στην προ­σπά­θεια συλ­λο­γής υπο­γρα­φών ηλε­κτρο­νι­κά και ιδίως στους δρό­μους, στις γει­το­νιές, πόρ­τα-πόρ­τα μαζί με τους ενερ­γούς πο­λί­τες των κοι­νω­νι­κών κι­νη­μά­των το­πι­κά και ευ­ρύ­τε­ρα.

Πι­στεύ­ε­τε ότι σε πε­ρί­πτω­ση που διε­νερ­γη­θεί το δη­μο­ψή­φι­σμα και εγκρι­θεί η δη­μιουρ­γία μη­τρο­πο­λι­τι­κού πάρ­κου, το έργο θα υλο­ποι­η­θεί;

Τόσο η επι­τυ­χής κα­τά­λη­ξη του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος όσο και η εφαρ­μο­γή εν τέλει του σχε­δί­ου δη­μιουρ­γί­ας Μη­τρο­πο­λι­τι­κού Πάρ­κου Υψη­λού Πρα­σί­νου και Πο­λι­τι­σμού στον χώρο της ΔΕΘ εξαρ­τώ­νται από τον βαθμό ανά­πτυ­ξης μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος ικα­νού να τα επι­βάλ­λει. Οι νίκες που ήδη έχουν πε­τύ­χει τα κι­νή­μα­τα των πο­λι­τών –εν­δει­κτι­κά- για την προ­στα­σία του ρέ­μα­τος Κρυο­νε­ρί­ου στην Τού­μπα, για την προ­στα­σία του πρά­σι­νου στην πε­ριο­χή Αλυ­σί­δα στη Χα­ρι­λά­ου, δεί­χνουν ότι αυτός είναι ο μόνος δρό­μος σε κάθε πε­ρί­πτω­ση.

Ποια είναι τα με­γα­λύ­τε­ρα προ­βλή­μα­τα που τα­λαι­πω­ρούν τη Θεσ­σα­λο­νί­κη;

Η ανε­πάρ­κεια των μέσων μα­ζι­κής με­τα­φο­ράς (ΜΜΜ), η κυ­ριαρ­χία του ΙΧ και το συ­νε­πα­γό­με­νο κυ­κλο­φο­ρια­κό πρό­βλη­μα, οι ανε­παρ­κέ­στα­τοι δη­μό­σιοι χώροι και το ελά­χι­στο πρά­σι­νο ανά κά­τοι­κο (10 φορές χα­μη­λό­τε­ρο από το απαι­τού­με­νο για την υγεία των κα­τοί­κων), τα υψηλά επί­πε­δα αιω­ρου­μέ­νων μι­κρο­σω­μα­τι­δί­ων στον αέρα της πόλης (4-5 φορές πάνω από τα όρια προ­στα­σί­ας της υγεί­ας των κα­τοί­κων) που οδη­γούν σε πε­ρί­που 1.000 πρό­ω­ρους θα­νά­τους το χρόνο, η ανορ­θο­λο­γι­κή δια­χεί­ρι­ση των αστι­κών απορ­ριμ­μά­των που σχε­διά­ζε­ται να συ­νε­χι­στεί με την πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κά κα­τα­στρο­φι­κή επι­λο­γή της καύ­σης των απορ­ριμ­μά­των, η στε­γα­στι­κή κρίση, είναι με­ρι­κά από τα με­γα­λύ­τε­ρα προ­βλή­μα­τα στη Θεσ­σα­λο­νί­κη.

Ο ρόλος μιας δη­μο­τι­κής κί­νη­σης όπως η Πόλη Ανά­πο­δα είναι να συ­νε­χί­σει με πιο έντο­νο ρυθμό τη σύν­δε­σή της με τα λαϊκά στρώ­μα­τα, αγω­νι­ζό­με­νη μέσα, μαζί και υπέρ των συμ­φε­ρό­ντων τους διότι τα προ­βλή­μα­τα αυτά έχουν τα­ξι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά. Για πα­ρά­δειγ­μα, οι επι­πτώ­σεις της ατμο­σφαι­ρι­κής ρύ­παν­σης της πόλης στην υγεία των κα­τοί­κων της είναι με­γα­λύ­τε­ρες για την τάξη των ερ­γα­ζο­μέ­νων σε σχέση με την κυ­ρί­αρ­χη τάξη. Κατά συ­νέ­πεια, οι πο­λι­τι­κές που δεν αντι­με­τω­πί­ζουν την ατμο­σφαι­ρι­κή ρύ­παν­ση της πόλης (ιδίως όταν αυτή είναι σε επι­κίν­δυ­να υψηλά επί­πε­δα για την υγεία) είναι ακραία τα­ξι­κές. Εφαρ­μό­ζο­νται όμως, γιατί στο όνομα της ασύ­στο­λης αύ­ξη­σης των κερ­δών, η υγεία και η ζωή των ερ­γα­ζο­μέ­νων είναι απλά μια πα­ρά­πλευ­ρη απώ­λεια.

rproject.gr