Υπογράφουμε για την αποτροπή αιολικού σταθμού στο Πωγώνι της Ηπείρου

Αναδημοσίευση άρθρου της ηπειρώτικης εφημερίδας "Πρωινός Λόγος":

Στο Πωγώνι τον πρώτο λόγο θα πρέπει να έχουν οι τοπικές κοινωνίες…

ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΜΟΝΟ ΜΕ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ!

- Οι ακριτικές Κοινότητες Πωγωνιανής και Ποντικατών ομόφωνα διαφώνησαν με την υλοποίηση μιας τέτοιας επένδυσης…

Πολλές φορές μέσα από τις στήλες του ο «Πρωινός Λόγος» έχει αναφερθεί στο πόσο αναγκαίες είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αρκεί βέβαια η αξιοποίησή τους να… υπακούει σε ορισμένους απαράβατους κανόνες: Να μην προκαλούν αλλοιώσεις στο φυσικό περιβάλλον και να μην γίνονται ερήμην των τοπικών κοινωνιών. Τα τελευταία χρόνια όμως η Ήπειρος έρχεται αντιμέτωπη μ’ ένα «τσουνάμι» τέτοιων έργων, για πολλά εκ των οποίων καταγράφονται σφοδρές αντιδράσεις!

Ένα τέτοιο έργο – μαμούθ είναι το αιολικό πάρκο που σχεδιάζεται να γίνει στον Δήμο Πωγωνίου, θέμα που  έχει μονοπωλήσει τις συζητήσεις κατοίκων και επισκεπτών, κυρίως των χωριών Πωγωνιανής και Ποντικατών.

Μάλιστα μεθαύριο, Παρασκευή (11 π.μ.) η αρμόδια επιτροπή Περιβάλλοντος Χωρικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ηπείρου, καλείται να γνωμοδοτήσει επί του περιεχομένου του φακέλου Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) του έργου (Υποκατηγορία Α1, ομάδα 10η & 1η ): «Κατασκευή και λειτουργία αιολικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ), στη θέση «ΜΠΟΥΦΟΣ», εγκατεστημένης ισχύος 63 MW και μέγιστης ισχύος παραγωγής 63 MW και συνοδά υποστηρικτικά έργα, στη Δ.Ε. Δελβινακίου, Πωγωνιανής, Λάβδανης του Δήμου Πωγωνίου, Δ.Ε. Μολοσσών του Δήμου Ζίτσας, Π.Ε. Ιωαννίνων και Δ.Ε. Φιλιατών του Δήμου Φιλιατών, Π.Ε. Θεσπρωτίας Περιφέρειας Ηπείρου. Φορέας πραγματοποίησης και λειτουργίας του έργου ή της δραστηριότητας είναι η εταιρεία «Χ. ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ». 

Ανησυχία στο Πωγώνι…

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τοπικές κοινότητες μέσω των προεδρείων τους, τόσο της Πωγωνιάνης όσο και των Ποντικατών, ομόφωνα διαφώνησαν με την υλοποίηση μιας τέτοιας επένδυσης (το συνολικό ύψος βάσει της προταθείσας ισχύος αναμένεται να φτάσει τα 100 εκατ. ευρώ!) φοβούμενοι τις επιπτώσεις που ένα τέτοιο γιγάντιο έργο μπορεί να έχει στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής.  

14 ανεμογεννήτριες!

Το εν λόγω έργο, που έχει λάβει την βεβαίωση παραγωγού από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, προκαλεί έντονο προβληματισμό και ανησυχία στους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι ξεκάθαρα αντιτίθενται στην εγκατάστασή του. Κι αυτό γιατί περιλαμβάνει την εγκατάσταση 14 τεράστιων ανεμογεννητριών, ονομαστικής ισχύος 4,5MW έκαστη, με διάμετρο φτερωτής (δρομέα) 163 μ. και ύψος πλήμνης 126 μ.! Το κυρίως έργο και η πλειονότητα των συνοδών υποστηρικτικών του έργου χωροθετούνται εντός των ορίων των Δ.Ε. Δελβινακίου και Δ.Ε. Πωγωνιανής, ενώ η όδευση του δικτύου ηλεκτρικής διασύνδεσης διέρχεται επιπλέον από την Δ.Ε. Λάβδανης (Πωγωνίου) την Δ.Ε. Μολοσσών (Ζίτσας) και την Δ.Ε. Φιλιατών (Θεσπρωτίας).

Μεταξύ των συνοδών έργων περιλαμβάνεται η διαμόρφωση 14 πλατειών για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών, με μέσο εμβαδό περίπου 7.500 τ.μ., εργασίες διάνοιξης νέας οδοποιίας για την πρόσβαση στη θέση του έργου συνολικού μήκους 19,7 χλμ. υπόγειο δίκτυο διασύνδεσης μέσης τάσης 33 kV συνολικού μήκους 80 χλμ, ένα μικρό τμήμα εναέριου δικτύου διασύνδεσης μέσης τάσης 33 kV συνολικού μήκους 208  μέτρων για προστασία περιοχής Natura 2000 κ.α.

Και το περιβάλλον;

Στην περιγραφή του έργου γίνεται αναφορά σε τυχόν περιβαλλοντικές επιπτώσεις και όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται «δεν φαίνεται να επέρχονται σημαντικές και μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις»!

Παράλληλα σημειώνεται… καθησυχαστικά ότι «σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης, επιπτώσεις εντοπίζονται τόσο στη φάση κατασκευής, όσο και στη φάση λειτουργίας του έργου. Οι επιπτώσεις που εξετάστηκαν είχαν σχέση κατά κύριο λόγο με παραμέτρους του φυσικού περιβάλλοντος (π.χ. ορνιθοπανίδα, πανίδα, οικότοποι, χλωρίδα/ βλάστηση, δασικές εκτάσεις, τοπίο, υδατικοί πόροι, έδαφος, ποιότητα αέρα, κ.ά.), και λιγότερο του ανθρωπογενούς. Με τη λήψη ωστόσο των κατάλληλων μέτρων προστασίας/ μετριασμού ή/ και λοιπών προληπτικών μέτρων οι όποιες επιπτώσεις ελαχιστοποιούνται σημαντικά και χαρακτηρίζονται εντός αποδεκτών ορίων. Αναφέρεται ότι η πλειονότητα των επιπτώσεων εντοπίστηκε στις ζώνες όπου θα εκτελεστούν τεχνικές εργασίες για τη θεμελίωση των ανεμογεννητριών, τη διάνοιξη δασικής οδοποιίας, την κατασκευή των έργων ηλεκτρικής διασύνδεσης, κ.λπ. Αξίζει να αναφερθεί στο σημείο αυτό πως πριν την οριστικοποίηση του τελικού σχεδιασμού του έργου, εξετάστηκαν μια σειρά από βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις…».

Πολλά τα ερωτήματα…

Πάντως θα πρέπει εδώ να ληφθεί υπόψη και η παράμετρος ότι η εν λόγω επένδυση ετέθη σε… δημόσια διαβούλευση από την Περιφέρεια Ηπείρου κατακαλόκαιρο, στις 10/7/2025 και έληξε δυο μέρες πριν τον Δεκαπενταύγουστο, στις 13 Αυγούστου. Σ’ αυτό το διάστημα λοιπόν, εν μέσω θερινής ραστώνης που τα πάντα στην Ελλάδα υπολειτουργούν, οι πολίτες, αλλά οι και φορείς εκπροσώπησής τους είχαν τη δυνατότητα να καταθέσουν γραπτές απόψεις /ενστάσεις. Βέβαια, η περίοδος αυτή δίκαια θεωρήθηκε από πολλούς που εκφράζουν επιφυλάξεις, βολική για τους επενδυτές και τους ένθερμους υποστηρικτές του έργου. 

Τα… δυνητικά οφέλη!

Η ισχύς του προτεινόμενου έργου είναι 63 MW με ετήσιο τζίρο για την εταιρία, όπως έλεγαν ειδικοί που γνωρίζουν καλά τον χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, να υπερβαίνει τα 20 εκατομμύρια ευρώ! Τόσο ο Δήμος Πωγωνίου όσο και οι κάτοικοι της περιοχής αναμένεται να έχουν οφέλη από την λειτουργία του αιολικού πάρκου. Συγκεκριμένα, το ποσό που προορίζεται προς τους οικιακούς καταναλωτές, αγγίζει το ποσοστό του 1% επί των ακαθάριστων εσόδων της εταιρίας, ο Δήμος Πωγωνίου θα εισπράξει το 1,7%, ενώ το 0,3% θα πάει στο Πράσινο Ταμείο. 

Ωστόσο, δεν είναι λίγοι οι κάτοικοι των δυο χωριών (Πωγωνιανή και Ποντικάτες), που υποστηρίζουν ότι δεν θα πρέπει να τα θυσιάζουμε όλα στο βωμό του χρήματος, ακόμη και το παρθένο φυσικό περιβάλλον της ακριτικής αυτής περιοχής. Εξάλλου, όπως τονίζουν, ο Δήμος Πωγωνίου έδωσε και με το παραπάνω το μερίδιό του για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΥΗΕ, φωτοβολταϊκά και φυσικά το Αιολικό Πάρκο στον Κασιδιάρη)!

Συμμετέχουμε στη διαβούλευση:

Υπογράφουμε για την αποτροπή αιολικού σταθμού, στο Πωγώνι της Ηπείρου, Π.Ε. Ιωαννίνων και

Θεσπρωτίας (ΑΣΠΗΕ "ΜΠΟΥΦΟΣ" ισχύος 63MW και ΣΥΝΟΔΑ ΕΡΓΑ) 

Παραθέτουμε ενδεικτικά στοιχεία από το κείμενο αντιρρήσεων Δ11, επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που κατέθεσε η εταιρεία Χ. ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ:

Ο σχεδιαζόμενος Αιολικός Σταθμός, ΑΣΠΗΕ «ΜΠΟΥΦΟΣ», θα αποτελείται από συνολικά 14 ανεμογεννήτριες των 4,5 MW. Τα πτερύγια των Α/Γ θα έχουν μήκος περίπου 81,6 m και η διάμετρος του ρότορα 163 m, οπότε η σάρωση θα εκτείνεται σε επιφάνεια άνω των 21,5 στρεμμάτων!

Το έργο θα βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση (μόλις 2,7 χλμ.) και επαφή με προστατευόμενη περιοχή του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου Natura 2000, τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ GR2130010 “Όρος Δούσκον, Ωραιόκαστρο, δάσος Μερόπης, Κοιλάδα Γόρμου”) για την Ορνιθοπανίδα και την αυστηρά προστατευόμενη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (ΣΠΠ GR072). 

Ο προτεινόμενος ΑΣΠΗΕ και τα συνοδά υποστηρικτικά του έργα αφορούν σε αμιγώς τεχνικά έργα, για την κατασκευή των οποίων θα απαιτηθούν παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον, σε δάση και δασικές εκτάσεις. 

Το συνολικό μήκος του νέου οδικού δικτύου που θα απαιτηθεί είναι 19.707 μ., εκ των οποίων τα 6.942,76 μ. αποτελούν την οδό πρόσβασης και τα 12.764,35 μ. την εσωτερική οδοποιία για την σύνδεση των Α/Γ με την οδό πρόσβασης και το υπόλοιπο οδικό δίκτυο

Επίσης τμήμα του δικτύου διασύνδεσης Μέσης Τάσης (υπόγειο εντός των οδών υφιστάμενης οδοποιίας), διέρχεται σε ένα μήκος άνω των 5,5 km, στα ανατολικά του ανατολικού ορίου της ΖΕΠ GR2120009 «Όρη Τσαμαντά, Φιλιατών, Φαρμακοβούνι και Μεγάλη Ράχη» και του Καταφυγίου Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) Κ213 «Παναγιά Κουρούζα-Μακραλέξη (Λάβδανης-Αγ. Μαρίνας)», ενώ προβλέπεται και μικρό/ παρακαμπτήριο εναέριο τμήμα 208m (για την αποφυγή επέμβασης εντός των ορίων της ΖΕΠ), επικίνδυνο για ηλεκτροπληξία.

Η οικολογική σπουδαιότητα και σημασία των ΖΕΠ οφείλεται στην παρουσία σημαντικών αρπακτικών ειδών. Τα είδη χαρακτηρισμού της ΖΕΠ GR2120009, είναι ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos), το Κιρκινέζι (Falco naumanni), ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus) και η Κοκκινοκαλιακούδα (Pyrrhocorax pyrrhocorax). 

Αναγνωρίζεται από τη ΜΠΕ ο κίνδυνος θανάτωσης ατόμων, αυστηρά προστατευόμενων ειδών πανίδας, χωρίς όμως εκ των προτέρων να έχουν διενεργήσει οι μελετητές Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ) και, ως εκ τούτου, να έχει διενεργηθεί δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου στην πανίδα. 

ΠΑΝΙΔΑ: Καμμία αναφορά δεν γίνεται στις επιπτώσεις του έργου επί της πανίδας κατά την λειτουργία του Αιολικού Σταθμού, ενώ η ευρύτερη περιοχή παρουσιάζει επικάλυψη με τη δυνητική εξάπλωση 125 ειδών. Πρόκειται ως επί το πλείστον για στρουθιόμορφα είδη (επιδημητικά ή αναπαραγόμενοι επισκέπτες), αλλά και αρκετά αρπακτικά είδη. Από το σύνολο των ειδών αυτών, 26 είναι του Παραρτήματος Ι της οδηγίας 2009/147/ΕΕ, 16 περιλαμβάνονται στο Κόκκινο Βιβλίο (2024) σε κάποιο καθεστώς απειλής (Κρισίμως κινδυνεύοντα, Κινδυνεύοντα ή Τρωτά) και 29 είδη παρουσιάζουν Ευρωπαϊκό ενδιαφέρον διατήρησης (SPEC1, SPEC2 ή SPEC3). 

ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ: Στην πλειονότητά τους οι θέσεις εγκατάστασης των ανεμογεννητριών (και η εσωτερική οδοποιία) βρίσκονται σε εκτάσεις που σχετίζονται με τις ακόλουθες κλάσεις χρήσεων-κάλυψης γης, όπως έχουν προκύψει από το Corine Land Cover 2018:  311 (Δάση πλατύφυλλων), 321 (Φυσικοί βοσκότοποι), 324 (Μεταβατικές δασώδεις, θαμνώδεις εκτάσεις), 333 (Εκτάσεις με αραιή βλάστηση).

Η περιοχή μελέτης ανήκει στο Υδατικό Διαμέρισμα Ηπείρου (ΕL05), σύμφωνα με την υπ’ αρ. οικ. 13/29.04.2024 (ΦΕΚ Α’ 71/17.05.2024) Απόφαση της Εθν. Επιτροπής Υδάτων με θέμα: «2η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου και της αντίστοιχης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων». Σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς στόχους του εγκεκριμένου με την 2η Αναθεώρηση ΣΔΛΑΠ του Υ.Δ. Ηπείρου (EL05), απαιτείται η μη υποβάθμιση της «καλής» κατάστασης των Υδατικών Συστημάτων (ΥΣ) και η περαιτέρω βελτίωση αυτών που βρίσκονται σε μέτρια ή κακή κατάσταση μέχρι το 2021 ή σε περιπτώσεις, μέχρι το 2027. Επίσης απαιτείται η ολοκλήρωση της καταγραφής για τα ΥΣ η εικόνα των οποίων παραμένει άγνωστη.

Συντονιζόμαστε για την αποτροπή του έργου και ζητάμε τις υπογραφές σας, τις οποίες μπορείτε να βάλετε συμπληρώνοντας ΟΛΑ τα στοιχεία σας (ώστε να προσμετρηθεί η υπογραφή) σε αυτήν τη φόρμα, ως 4 Σεπτεμβρίου 2025.

Οι υπογραφές θα ενσωματωθούν στο κείμενο αντιρρήσεων Δ11 που αναδεικνύει τις κρίσιμες ελλείψεις και τα λάθη της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ).

Προσοχή: Υπογράφουμε μόνο ΜΙΑ φορά. 

Υπογράφοντας, συναινείτε να φαίνονται τα στοιχεία σας στο έντυπο αντιρρήσεων Δ11, το οποίο θα κατατεθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας όπου  απαιτείται δημιουργία λογαριασμού.

Πρωτοβουλία Θεσ/νίκης για το Περιβάλλον και την Ενέργεια

ansynenaiolika@espiv.net