Με τρομερές ελλείψεις σε βασικές υποδομές και μέτρα και υπό τον φόβο να γίνουν στάχτη και τα εναπομείναντα δάση της Αττικής, ξεκίνησε και φέτος η αντιπυρική περίοδος. Σοβαρά δομικά προβλήματα εντοπίζει ο δασολόγος Γιώργος Καρέτσος.
Περίπου το 70% των δασικών εκτάσεων έχουν χαθεί στην Αττική την τελευταία εικοσαετία, λόγω των καταστροφικών πυρκαγιών που έχουν εκδηλωθεί. Με την αντιπυρική περίοδο να έχει ήδη ξεκινήσει εδώ και πάνω από 50 μέρες, ο κίνδυνος για απώλεια κι άλλων δασών ελλοχεύει γι' άλλο ένα καλοκαίρι. Το επιχειρησιακά δόγμα της Πυροσβεστικής συμπυκνώνεται και φέτος στο τρίπτυχο «λιγότερες ενάρξεις πυρκαγιών, γρήγορη οριοθέτηση σε όσες εκδηλωθούν και ολιστική προσέγγιση», ωστόσο δεν είναι λίγες εκείνες οι φωνές που ζητούν μία διαφορετική στρατηγική, επικεντρωμένη στην πρόληψη και τη διαχείριση και όχι τόσα στην καταστολή.
Οι ελλείψεις σε βασικές υποδομές και μέτρα εξακολουθούν να υπάρχουν, παρότι η ηγεσία της Πολιτικής Προστασίας κάνει λόγο για τον μεγαλύτερο αριθμό πυροσβεστών αυτή τη χρονιά. Τα κενά σε Δασική Υπηρεσία. και Πυροσβεστικό Σώμα διατηρούνται ενώ, όπως καταγγέλλουν οι εποχικοί πυροσβέστες, έχουν αποκλειστεί από τη διαδικασία πρόσληψης «μάχιμοι, λόγω ορίου ηλικίας». Πάγια ζητήματα αποτελούν η διάσπαση της ενιαίας διαχείρισης των δασών, με τον διαχωρισμό των υπηρεσιών πρόληψης και πυρόσβεσης, καθώς και η ανάθεση της δασοπυρόσβεσης στις ειδικές μονάδες της Πυροσβεστικής οι οποίες διαθέτουν ελάχιστο χρόνο να εκπαιδευτούν μέσα στις δασικές εκτάσεις, ώστε να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν δύσκολες πυρκαγιές. Όπως εξηγεί στο Πριν ο δασολόγος και πρώην ερευνητής στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ Δήμητρα, Γιώργος Καρέτσος, «το δόγμα παραμένει το ίδιο με ένα διογκωμένο πυροσβεστικό μηχανισμό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Μια δασική υπηρεσία αδύναμη χωρίς να παίζει κανέναν ουσιαστικό ρόλο στην πρόληψη και στη διαχείριση των δασών, την ίδια ώρα που έχουν δαπανηθεί πολλά χρήματα στο λεγόμενο “Antinero”» και τονίζει ότι οι καθαρισμοί που γίνονται μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος κατά μήκος των δρόμων είναι αναποτελεσματικοί, καθώς «οι δρόμοι δεν είναι αντιπυρικές ζώνες».
Ενδεικτικά, η περιοχή ευθύνης του Δασαρχείου Πεντέλης, η οποία συμπεριλαμβάνει τον Υμηττό και την Πεντέλη, χρειάζεται πάνω από 20 δασοφύλακες, ενώ έχει οχτώ. Στα Δασαρχεία της Αττικής είναι καλυμμένο μόνο το 25% των αναγκαίων θέσεων δασολόγων, το 65% των οδηγών, το 60% των δασοφυλάκων, το 65% των διοικητικών - οικονομικών. Αντίστοιχα, υπάρχουν μόνο δύο υπάλληλοι της Περιφέρειας σε όλη τη Δυτική Αττική για την Πολιτική Προστασία. Επιπλέον, όπως δήλωσε ο δήμαρχος Καισαριανής Ηλίας Σταμέλος, το τμήμα του Υμηττού που αφορά τις περιοχές του έχει έναν μόλις δασοφύλακα και μηδέν δασεργάτες. Η υποστελέχωση της Δασικής Υπηρεσίας σε απαραίτητες οργανικές θέσεις αγγίζει το 70%.
Αναφορικά με τους καθαρισμούς των οικοπέδων φέτος, οι δηλώσεις έφτασαν σχεδόν τις 702.000, περίπου 130.000 λιγότερες σε σχέση με πέρσι (834.000). Ωστόσο, τοπικοί φορείς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς τα όποια μέτρα πρόληψης υλοποιούνται, δεν επαρκούν σε σχέση με τις ανάγκες, την ώρα που η καύσιμη ύλη όπως έχει παραδεχτεί ο ίδιος ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου- που έχει συγκεντρωθεί τα τελευταία 60 χρόνια, δεν έχει αφαιρεθεί.
Παράλληλα το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα «Antinero» έχει σηκώσει θύελλα αντιδράσεων. Συγκεκριμένα, συνολικά 213 περιβαλλοντικές οργανώσεις, φορείς και ενεργοί πολίτες κατήγγειλαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, μέσω πολυσέλιδης αναφοράς του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, σοβαρότατες και συστηματικές παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στο πλαίσιο του κυβερνητικού προγράμματος προστασίας δασών «Antinero» I, II και III, το οποίο (σύμφωνα με την αναφορά) φέρεται να καταστρέφει τα ελληνικά δάση. Ακόμη γίνεται λόγος και για ζητήματα νομιμότητας και ποινικής ευθύνης, όπως κακοδιαχείριση κοινοτικών πόρων μέσω συμβάσεων με αντικείμενο άσχετο με την προστασία των δασών αλλά και παραβιάσεις της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων και ανταγωνισμού. Από την πλευρά του, ο Γιώργος Καρέτσος επισημαίνει ότι οι πρακτικές που εφαρμόζονται μέσω του «Antinero» καταστρέφουν κρίσιμα τμήματα του δάσους. «Ποτέ δεν διαταράσσουμε τον κρασπεδικό μανδύα του δάσους. Εμείς πάμε και τον καταστρέφουμε», σημειώνει ο δασολόγος και πρώην ερευνητής στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ Δήμητρα και προσθέτει ότι αυτό είναι κάτι «τελείως αντιεπιστημονικό».
«Τα δάση έχουν αφέθει στην τύχη τους»
Ο Γιώργος Καρέτσος εντοπίζει δομικά προβλήματα και στην επιχειρησιακή τακτική της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, κάνοντας λόγο για δόγμα παθητικής αντιμετώπισης των πυρκαγιών, ενώ υπογραμμίζει ότι ο επικεφαλής που βρίσκεται στο πεδίο «ακολουθεί τις εντολές του συντονιστικού κέντρου το οποίο συνήθως δεν έχει ακριβή εικόνα του μετώπου». Για τον ίδιο, τα προβλήματα είναι βαθύτερα και αφορούν την πλήρη εγκατάλειψη της διαχείρισης των δασών. «Τα δάση έχουν αφεθεί στην τύχη τους. Έχουν συσσωρεύσει τεράστια ποσά βιομάζας γιατί δεν υπάρχουν πια φυσικοί ρυθμιστές, όπως η βόσκηση και οι γεωργικές καλλιέργειες», τονίζει, προσθέτοντας ότι το δάσος έχει μετατραπεί σε μια ενιαία, πυκνή, εύφλεκτη μάζα. Προτείνει ως μόνη ρεαλιστική λύση τη σοβαρή, επιστημονική διαχείριση των δασών, μέσα από συνεργασία και ανταλλαγή εμπειριών με άλλες χώρες. «Η πιο σημαντική λύση είναι η αντίσταση απέναντι στη φωτιά μέσω της διαχείρισης. Αλλά πρέπει να αποφασίσουμε με ποιον τρόπο», καταλήγει.
Γιώτα Κάππα για την εφημερίδα "Πριν" του Σαββατοκύριακου 21-22 Ιουνίου 2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου