Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2019

Στο έλεος του καπιταλισμού (όχι του καιρού)

Το βάφτισμα των έντονων καιρικών φαινομένων με μυθολογικά ονόματα, μόδα που καθιερώθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ, έχει ως στόχο την καλλιέργεια της μοιρολατρίας: «Ελάχιστα πράγματα μπορούμε να κάνουμε μπροστά στα φυσικά φαινόμενα». Τον ίδιο στόχο υπηρετεί και η χρήση του όρου «θεομηνία» για κάθε δυνατή βροχόπτωση. Μετά τη φονική φωτιά στο Μάτι και στον Νέο Βουτζά, ρίχτηκε στην πιάτσα και η «κλιματική αλλαγή», ως ιδεολόγημα που καλύπτει τις ευθύνες των κυβερνήσεων και παραπέμπει τα πάντα σε κάτι το γενικό και απροσδιόριστο.

Για τις τεράστιες καταστροφές στην Κινέτα, όμως, δε φταίει κανένας Γηρυόνης. Φταίει η εγκληματική πολιτική των κυβερνήσεων (με τελευταία την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ). Και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, φυσικά, που στο πεντάμηνο της θητείας της έχει κατακλύσει το σύμπαν με κομπασμούς για την «αποτελεσματικότητά» της. Αν δεν το είχε πει η Δούρου, με τα γνωστά αποτελέσματα, ίσως ακούγαμε κάποιον δεξιό υπουργό (ή τον Πατούλη) να λέει ότι «μας έτυχε η στραβή στη βάρδια μας».


Στις 18 Νοέμβρη του 2017, αμέσως μετά τη φονική πλημμύρα στη Μάνδρα, γράφαμε:

Μιλούν για τα μπαζωμένα ρέματα  στις πόλεις, αλλά δεν μιλούν για τα αποψιλωμένα από τις πυρκαγιές βουνά, στα οποία δεν κάνουν τα απαραίτητα έργα. Ούτε έργα δασοπονίας και καθαρισμού για να προλάβουν τις καταστροφικές πυρκαγιές (κάθε χρόνο αναγκαζόμαστε να γράφουμε τα ίδια πράγματα και δυστυχώς επιβεβαιωνόμαστε απ' αυτά που ακολουθούν), ούτε τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα μετά τις πυρκαγιές. Κι ας είναι γνωστό και στην επιστήμη και από την κοινή πείρα, ότι μετά τις δασικές πυρκαγιές ακολουθούν οι πλημμύρες.

Μιλούν για τα βουλωμένα φρεάτια στις πόλεις, αλλά δεν μιλούν για τους μεγάλους οδικούς άξονες που κατασκευάζονται χωρίς έργα αντιπλημμυρικής προστασίας των γύρω περιοχών. Ετσι κατασκευάστηκε η Αττική Οδός, έτσι κατασκευάστηκε και εξακολουθεί να κατασκευάζεται η ΠΑΘΕ. Η ΕΕ δε δίνει χρηματοδότηση για αντιπλημμυρικά έργα, αλλά μόνο για την κατασκευή των οδικών αξόνων. Το κεφάλαιο ενδιαφέρεται μόνο για τη γρήγορη και ασφαλή διακίνηση των εμπορευμάτων του και όχι για την ασφάλεια των περιοχών γύρω από τους οδικούς άξονες.

Δε χρειάζεται να είναι κανείς μηχανικός ειδικευμένος στην Υδραυλική για να καταλάβει ότι η αντιπλημμυρική προστασία μπορεί να λειτουργήσει μόνο ως ένα σύνολο, που παίρνει υπόψη της τη ροή του νερού από το βουνό μέχρι τη θάλασσα. Αυτό σημαίνει ότι μειώνεις τους κινδύνους εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς κι αν εκδηλωθεί έχεις φροντίσει να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο καταστροφική. Οτι καθυστερείς τη ροή των νερών από το βουνό με κορμοδέματα και κλαδοδέματα, με δεξαμενές εκτόνωσης, με όλα τα μέσα που προβλέπει η επιστήμη. Οτι δεν κόβεις τη ροή του νερού που κατεβαίνει από το βουνό με εγκάρσιους οδικούς άξονες χωρίς αντιπλημμυρική πρόβλεψη. Οτι δεν μπαζώνεις τα ρέματα μέσα στις πόλεις κτλ. κτλ. Φροντίζεις δηλαδή να υπάρχει μια γραμμή απορροής από το βουνό μέχρι τη θάλασσα, μελετημένη να λειτουργήσει στις μέγιστες συνθήκες φορτίου (όπως αυτό που δέχτηκε η Μάνδρα και η γύρω περιοχή) και όχι σε συνθήκες ενός ψιλόβροχου μέσα στην πόλη.

Αυτά, όμως, για τον καπιταλισμό θεωρούνται αντιπαραγωγικά. Και για τον κρατικό προϋπολογισμό της Ελλάδας των Μνημονίων θεωρούνται «περιττές δαπάνες», δεδομένου ότι τα μεγάλα ολοκληρωμένα έργα αντιπλημμυρικής (και αντισεισμικής και δασικής) προστασίας δεν είναι επιλέξιμα. Αρκούνται, λοιπόν, σε πασαλείμματα, τα περισσότερα από τα οποία γίνονται μετά από κάποια καταστροφή. Εχουν ένα σχέδιο αντιπλημμυρικής προστασίας της Αττικής, που περιλαμβάνει και την οριοθέτηση των ρεμάτων. Δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι και αυτό το σχέδιο είναι πλήρες, όμως δεν το έχουν καν βάλει στην πράξη. Βλέπετε, θα κοστίσει γύρω στα 3-4 δισ. ευρώ και δεν περισσεύουν λεφτά. Αυτά προορίζονται για την «υγιή επιχειρηματικότητα».

Αυτές οι εκτιμήσεις επιβεβαιώθηκαν με δραματικό τρόπο στη νέα πλημμύρα στην Κινέτα, που προκάλεσε τεράστιες καταστροφές. Ευτυχώς δεν προκάλεσε ανθρώπινα θύματα.

Τα Γεράνεια Ορη κάηκαν το 2018. Ηταν νομοτελειακό ότι σε κάποια μεγάλη βροχή (δηλαδή, πολύ νερό σε σύντομο χρονικό διάστημα), θα είχαμε φαινόμενα αντίστοιχα μ’ αυτά της Μάνδρας. Γιατί στο βουνό δεν έγιναν τα αντιπλημμυρικά έργα που είναι απαραίτητα για να συγκρατηθεί η ροή του νερού. Κατασκευάστηκαν μόνο κάποια κορμοδέματα της πλάκας, για τα μάτια του κόσμου και όχι ως αποτέλεσμα μιας συνολικής μελέτης απορροής των υδάτων στις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν (δηλαδή, με το βουνό χωρίς δασική βλάστηση, επομένως ανίκανο να συγκρατήσει τα νερά που συγκρατούσε όσο ήταν δασωμένο). Κι όχι μόνο αυτό, αλλά και το ίδιο το καμένο βουνό δεν καθαρίστηκε, με αποτέλεσμα να είναι γεμάτο από καμένους κορμούς και τεράστια μάζα κλαδιών. Ούτε τα ρέματα διανοίχτηκαν. Ούτε η εθνική οδός απέκτησε αντιπλημμυρική θωράκιση και έργα διευκόλυνσης της απορροής των χειμάρρων που κατεβαίνουν από το βουνό. Ολα αφέθηκαν στην τύχη τους. Και συνέβη το -υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες- μοιραίο.

Τα κορμοδέματα της πλάκας στο βουνό δε συγκράτησαν ούτε το νερό, πόσω μάλλον τους καμένους κορμούς που χτυπούσαν με δύναμη πάνω τους και τα διέλυαν. Ετσι, τα κορμοδέματα, αντί για φράγματα ανάσχεσης, μετατράπηκαν σε ογκώδη φερτά υλικά, που μαζί με τους καμένους κορμούς και τα κλαδιά γέμισαν τους αβαθείς χειμάρρους. Οταν αυτό το μείγμα νερού, χώματος, χαλικιών, ξυλείας έφτασε στις περιοχές που οι χείμαρροι υποτίθεται ότι είναι σωστά διευθετημένοι, έφραξαν τις διόδους με αποτέλεσμα να γίνει ό,τι έγινε.

Η καταστροφή στην Κινέτα τράβηξε πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας κι έτσι πέρασε στα ψιλά (και ασχολίαστη) η πλημμύρα στη Χαλκιδική. Δύο φορές πλημμύρισε η Ολυμπιάδα, τη δεύτερη φορά πλημμύρισε και η Ιερισσός. Αναμενόμενο κι αυτό, αφού στο βουνό που στέφει την περιοχή αποψιλώθηκε ένα τεράστιο δάσος για να γίνουν τα έργα της «Ελληνικός Χρυσός». Οσοι τότε προειδοποιούσαμε ότι, πέραν των άλλων, οι κωμοπόλεις και τα χωριά στο τρίτο πόδι της Χαλκιδικής κινδυνεύουν και από μεγάλες πλημμύρες, λόγω της αποψίλωσης του βουνού, εισπράτταμε ως απάντηση ειρωνικά χαμόγελα και κατηγορίες ότι καταστροφολογούμε κατασκευάζοντας ανύπαρκτους κινδύνους. Οι κάτοικοι της περιοχής που μετρούν τις ζημιές από τις πλημμύρες, τώρα ξέρουν πως οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν είναι περισσότεροι.

Οχι, λοιπόν, δεν μας φταίει κανένας «Γηρυόνης». Ούτε η κλιματική αλλαγή, γενικά και αόριστα. Μας φταίει ο καπιταλισμός που δε δίνει δεκάρα τσακιστή για την προστασία του δασικού πλούτου και την αντιπλημμυρική προστασία, όταν τα δάση πλήττονται από πυρκαγιές. Οσο οι αστικές κυβερνήσεις αφήνονται ανεξέλεγκτες να χειρίζονται τα ζητήματα κατά το δοκούν τόσο θα έχουμε φαινόμενα όπως αυτά της Κινέτας, της Χαλκιδικής, της Θάσου κτλ.΄

eksegersi.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: