Κυριακή 12 Νοεμβρίου 2023

Όσα άνοιξαν τον δρόμο στην εξέγερση του Νοέμβρη

Η πρώτη εισβολή στο Πολυτεχνείο και η κατάληψη της Νομικής

Το 1972 είναι η χρονιά που το φοιτητικό κίνημα μπαίνει σε θέση μάχης. Το αίτημα για κατάργηση των διορισμένων διοικήσεων των φοιτητικών συλλόγων και διενέργεια ελεύθερων εκλογών, για ανάδειξη αντιπροσωπευτικών διοικήσεων, γίνεται τώρα το επίκεντρο της συσπείρωσης του φοιτητικού κόσμου. Το 1973, όμως, το φοιτητικό αντιδικτατορικό κίνημα αποκτά νέα δυναμική. Αρχές '73 είχε ξεσπάσει η κρίση στον χώρο της τεχνικής παιδείας. Με αφορμή την ένταξή τους στα ΚΑΤΕΕ, οι υπομηχανικοί είχαν κατέβει σε αποχή διαρκείας. Παραιτήθηκε επίσης, για λόγους «ακαδημαϊκής και προσωπικής ευθιξίας», ο αντιπρύτανης τον ΕΜΠ Κοκκινόπουλος, δημιουργώντας ρήγμα στο καθηγητικό κατεστημένο. Εκείνη την εποχή εκδικαζόταν στο Πειθαρχικό του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων η υπόθεση δύο φοιτητών. Δώδεκα φοιτητές της ΑΣΟΕΕ συνέταξαν μελέτη για τα προβλήματα της σχολής και τη διένειμαν σε καθηγητές και φοιτητές. Τους κάλεσαν σε απολογία. Μελέτες συνέταξαν και οι φοιτητές της Βιομηχανικής και της Παντείου. Επιχειρείται ο αποκεφαλισμός του κινήματος με τη στράτευση των φοιτητών. 

Στις 10/2/1973 δημοσιεύθηκε το Ν.Δ. 1347 για τη διακοπή της αναβολής στράτευσης λόγω σπουδών ογδόντα οχτώ (88) φοιτητών. Η δημοσίευση του διατάγματος 1347 δυνάμωσε ακόμη περισσότερο τις διαμαρτυρίες. Έτσι στις 14 Φλεβάρη συγκεντρώθηκαν από το πρωί στο προαύλιο τον Πολυτεχνείου, περίπου 1.000 φοιτητές, φωνάζοντας συνθήματα. Στις 10π.μ. άρχισε η γενική συνέλευση των καθηγητών, η οποία τελείωσε στις 3 μ. μ. Η στάση των περισσότερων καθηγητών ήταν ενθαρρυντική για τις διαμαρτυρίες των φοιτητών. Μετά τη λήξη της γενικής συνέλευσης, οι συγκλητικοί καθηγητές άρχισαν τη συνεδρία τους στην αίθουσα της συγκλήτου. Όλες αυτές τις ώρες οι φοιτητές βρίσκονταν στο προαύλιο και φώναζαν συνθήματα. Κύριο θέμα ήταν τα φοιτητικά αιτήματα, αλλά και πολλά άλλα καθαρά αντιδικτατορικά, όπως «Ελευθερία», «Συμπαράσταση Λαέ» κ.λπ. Τραγουδούσαν επίσης το «Πότε Θα κάνει ξαστεριά». 

Γύρω από το Πολυτεχνείο βρίσκονταν αστυνομικοί και όλο το σπουδαστικό της Ασφάλειας, με επικεφαλής τους γνωστούς ασφαλίτες Σμαΐλη και Καλύβα. Ξαφνικά, στις 4 μ.μ. εισέβαλαν στο Πολυτεχνείο αστυνομικοί και ασφαλίτες, χτυπώντας και κυνηγώντας τους φοιτητές. Η εισβολή είχε γίνει από τις οδούς Τοσίτσα και Στουρνάρη. Πολλοί φοιτητές για να προστατευθούν μπήκαν στην αίθουσα της συγκλήτου, όπου συνεδρίαζαν οι καθηγητές. Αυτοί όταν είδαν δεκάδες φοιτητές να εισέρχονται ορμητικά, έμειναν άφωνοι. Αμέσως μετά μπήκαν οι αστυνομικοί καταδιώκοντας τους φοιτητές γύρω από τα γραφεία της αίθουσας! Άλλοι συνελήφθησαν και άλλοι κυνηγημένοι βγήκαν στο προαύλιο, όπου μας περίμεναν οι ασφαλίτες. 

Αυτή ήταν η πρώτη εισβολή στο Πολυτεχνείο. Την ημέρα εκείνη συνελήφθησαν και οι 11 φοιτητές οι οποίοι δικάστηκαν στις 17 και 18 Φλεβάρη. Στις 16 Φλεβάρη οι φοιτητές κατέλαβαν τη Νομική για λίγες ώρες ως συμπαράσταση στους δικαζόμενους αγωνιστές. Στις 19/2/1973 εκδόθηκε η απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών για τους 11 συλληφθέντες φοιτητές. Καταδικάστηκαν οι πέντε σε ποινές φυλάκισης δέκα μηνών, οι τρεις σε ποινή οχτώ μηνών με αναστολή και τρεις φοιτητές αθωώθηκαν. Στις 21 και 22 του Φλεβάρη πραγματοποιήθηκε η μεγαλειώδης κατάληψη της Νομικής και ακολούθησε η αιματηρή τρίτη κατάληψη στις 20 του Μάρτη. Αποτιμώντας τα γεγονότα της χρονικής περιόδου από τον Οκτώβρη 1972 έως τον Νοέμβρη 1973, επιβεβαιώνεται ότι όλα τα παραπάνω γεγονότα άνοιξαν τον δρόμο για την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Το φοιτητικό κίνημα, γέννημα αντικειμενικών συνθηκών, είχε πλατιά βάση, διότι το σύνολο των φοιτητών έβλεπε τον αντιδραστικό χαρακτήρα της ανώτατης παιδείας.

Δημήτρης Χατζηπαναγιώτου δικηγόρος

(από το αφιέρωμα της εφημερίδας "Πριν" της 11/11/2023 για τα 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου)

Δεν υπάρχουν σχόλια: