Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 2023

ΠΕΡΙ.ΠΟΛ.Ο. Αττικής και Σιδερίτης Χαλκίδας: Τιμή στους 110 εκτελεσθέντες Έλληνες αναπήρους στρατιώτες από τους Ναζί κατακτητές

Με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα ΑΜΕΑ την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου, ο Περιβαλλοντικός Πολιτιστικός Όμιλος (ΠΕΡΙ.ΠΟΛ.Ο.) Αττικής και ο Σύλλογος "Σιδερίτης" Χαλκίδας, πραγματοποίησαν στη Ριτσώνα και στο Μνημείο των 110 εκτελεσθέντων Ελλήνων αναπήρων στρατιωτών, ενημέρωση και κατάθεση λιτού στεφάνου.

Στη συνέχεια ακολούθησε πεζοπορία πλάι στο αρχαίο Διατείχισμα Ανηφορίτη έως την κορφή Γαλατσίδα και την εκεί αρχαία οχύρωση.

Ποια είναι όμως η τραγική ιστορία, που «κρύβεται» πίσω από το Μνημείο;  

Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στις 16 Μαΐου 1944, εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς κατακτητές 110 ανάπηροι Έλληνες στρατιώτες του Ελληνοϊταλικού πολέμου, ως αντίποινα της επίθεσης που πραγματοποίησαν Έλληνες αντιστασιακοί στην περιοχή της Ριτσώνας.

Επειδή η περιοχή της επίθεσης των Ελλήνων ανήκε στην ευθύνη της τότε κοινότητας Χαλίων (σημερινό δημοτικό διαμέρισμα Δροσιάς της Δημοτικής ενότητας Ανθηδώνας), αρχικό σχέδιο των Γερμανικών κατοχικών δυνάμεων ήταν να εκτελεστούν όλοι οι άνδρες ηλικίας 16 ετών και άνω της περιοχής.

Μάλιστα συγκέντρωσαν τον προς εκτέλεση αντρικό πληθυσμό της κοινότητας σε αλώνια στα όρια του χωριού. Μπλόκα επίσης έστησαν οι Γερμανοί στη Χαλκίδα από το παζάρι προς την παραλία. Συγκέντρωσαν περίπου δύο χιλιάδες άτομα. Όσοι είχαν ταυτότητες επάνω τους αφέθηκαν ελεύθεροι, όσοι δεν είχαν, κρατήθηκαν.

Κράτησαν καμιά τριακοσαριά, κυρίως νεαρούς διότι δεν είχαν προλάβει να εκδώσουν ταυτότητες. Κατόπιν ο φρούραρχος έστειλε και φώναξαν το Δεσπότη Χαλκίδας Γρηγόριο.

Όταν έφτασε, του πρότεινε μέσω του διερμηνέα να υποδείξει 110 άτομα και ειδικά όσους ανήκαν στην Αντίσταση. Ο Γρηγόριος είπε στον διερμηνέα: «...γράψε, "Γρηγόριος ο Χαλκίδος" και κανέναν άλλον». Ανέφερε δε «εσείς προσθέστε τους υπολοίπους».

Ο Δεσπότης στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και με την γενναία στάση του βοήθησε αθώους ανθρώπους να σωθούν. Αυτό βέβαια το πλήρωσε με διώξεις.

Οι συλληφθέντες κρατήθηκαν στον στρατώνα. Η εκτέλεση των κατοίκων  απετράπη την τελευταία στιγμή, με παρέμβαση ισχυρών προσωπικοτήτων και παραγόντων της περιοχής και της Χαλκίδας.

Δεν μπόρεσαν όμως να αποτρέψουν την εκτέλεση από τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις των 110 αναπήρων Ελλήνων στρατιωτών του Ελληνοϊταλικού πολέμου, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στον χώρο της εκτέλεσης από στρατιωτικό νοσοκομείο της Αθήνας, μέσω των φυλακών Χατζηκώστα. Ήταν στο 110ο χιλιόμετρο του τότε δρόμου Αθηνών - Χαλκίδος.

Ο Φρούραρχος τόσους ζήτησε να εκτελεστούν ως αντίποινα. Χαράματα αποβίβασαν τους αναπήρους στρατιώτες. Τους ανάγκασαν να σκάψουν ένα λάκκο και με καμουφλαρισμένα μυδράλια όπλα τους «θέρισαν» και τους έριξαν νεκρούς ή μισοζώντανους μέσα στο λάκκο.

Με τον εξαναγκασμό μερικών περαστικών και τσοπάνηδων της περιοχής τους έθαψαν όλους μαζί. Αργότερα κάποιοι -μπορεί τσοπάνηδες της περιοχής-έστησαν ένα σταυρό από κορμό δέντρου.

Από τη μια πλευρά σώθηκαν οι νέοι από τη περιοχή των Χαλίων και της Χαλκίδας αλλά από την άλλη χάθηκαν τόσοι νέοι άνθρωποι που είχαν αγωνιστεί και είχαν μείνει ανάπηροι στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: