Πρόσφατα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση η κατασκευή ενός υδροηλεκτρικού φράγματος στον Ταΰγετο μεταξύ των χωριών Καρβέλι και Λαδά. Πρόκειται για ένα φράγμα με χαμηλή δυναμικότητα 0,9 MWatt και με προϋπολογισμό 2.840.000 ευρώ. Κάθε νομικό και θεσμικό πλαίσιο που η ίδια εξουσία έχει φτιάξει για την διαφύλαξη του περιβάλλοντος εφαρμόζεται κατά το δοκούν, ανοίγοντας παρενθέσεις και γράφοντας ψιλά γράμματα. Έτσι, λοιπόν, συνέβη και για το εν λόγω έργο. Παρ’ όλο που η περιοχή κατασκευής του φράγματος εντάσσεται α) στο δίκτυο NATURA Ειδική Ζώνη Διατήρησης GR2550006, β) Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά με κωδικό GR120 και ονομασία «Όρος Ταΰγετος» και επιπλέον η Ε.Ε. συστήνει να αποφεύγεται εντελώς η κατασκευή μικρών υδροηλεκτρικών έργων ισχύος κάτω των 10 MW, καθώς αυτή οδηγεί σε αύξηση του κατακερματισμού των ποταμών και με ορίζοντα το 2030 προβλέπεται άρση κάθε εμποδίων και φραγμάτων σε ποτάμια, αφήνοντας την ροή τους ελεύθερη, το ελλαδικό κράτος προχωράει στην κατασκευή. Για το λόγο αυτό, οι νομοθετήσεις και οι ταμπελοποιήσεις, όπως «Natura 2000, Εθνικός Δρυμός, Εθνικό Πάρκο» κ.λπ. δεν λένε απολύτως τίποτα και μπορούν νομοθετικά να αλλάξουν οι όροι τους για το «κοινωνικό συμφέρον» ή το «εθνικό συμφέρον», όπως επίσης, να καούν ή να γίνουν χώρος επενδύσεων. Άλλωστε στην εξουσία όλα είναι χώρος επενδύσεων. Η Κομισιόν, στην ιστοσελίδα της, όλα τα παραπάνω τα λέει με πιο «ευγενικό» τρόπο:«[…]Ο χαρακτηρισμός μιας περιοχής ως περιοχής Natura 2000 δεν σημαίνει συνεπώς ότι πρέπει να διακοπούν όλες οι οικονομικές δραστηριότητες[…] Επομένως, η προσέγγιση δεν είναι ενιαία. Όλα εξαρτώνται από τις ειδικές περιβαλλοντικές, καθώς και κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες κάθε περιοχής, καθώς και από τις συγκεκριμένες οικολογικές απαιτήσεις των ειδών και των οικοτόπων που φιλοξενούν. Αυτό είναι κάτι που κρίνεται κατά περίπτωση».[1] Στο «κατά περίπτωση» βάλτε «κοινωνικό και εθνικό συμφέρον», βάλτε ανάγκη για επενδύσεις και πράσινη ενέργεια και… και… Έτσι, λοιπόν, φτάνουμε σε αποτελέσματα και περιπτώσεις όπου «στην Ήπειρο σε περιοχές Natura τρυπάνε για υδρογονάνθρακες. Το δάσος στις Σκουριές ήταν η συνέχεια δάσους Natura. Έκταση του Costa Navarino είναι χαρακτηρισμένη Natura και τόσα πολλά άλλα παραδείγματα. Οι ταμπέλες είναι κρατικές και έτσι όπως στήνονται τόσο εύκολα αποκαθηλώνονται. Το αν μια περιοχή είναι χαρακτηρισμένη Natura, δεν λέει απολύτως τίποτα, καθώς «κράτος κερνάει κράτος πίνει». Το φυσικό περιβάλλον οφείλουμε να το βλέπουμε ενιαίο. Οι χαρακτηρισμοί και οι ταμπέλες είναι δοτοί απ’ το κράτος και τις εκάστοτε εξουσίες και αφαιρούνται ή παραβλέπονται όταν θα το απαιτήσουν οι συνθήκες».[2]
Το ψήφισμα των κατοίκων των χωριών του Ταϋγέτου είναι ένα ειλικρινές κείμενο που δίνει βάρος στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου, χωρίς όμως, δυστυχώς, να ξεφεύγει από ρητορικές ανταπόδοσης και τουριστικής αξιοποίησης της περιοχής. Η τουριστικοποίηση της περιοχής χρειάζεται ενέργεια και έτσι δίνεται ένα ισχυρό πάτημα στο Κράτος για την έναρξη της κατασκευής του φράγματος. Επίσης, η πενιχρή χρηματική ανταπόδοση από το φράγμα, που αναφέρει το ψήφισμα, μπορεί με διάφορες διαβουλεύσεις και ανταλλάγματα να αυξηθεί, αναδεικνύοντας έτσι την προβληματικότητα αυτής της θέσης. Παρ’ όλα αυτά, το ψήφισμα, σε σχέση με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αναφέρει: «[…] Το ρέμα θα αποστερηθεί τη φυσική του ροή για περισσότερο από δύο χιλιόμετρα το οποίο σε συνδυασμό με τις χαμηλές βροχοπτώσεις των τελευταίων ετών θα είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικό. Το ρέμα ήδη στερείται υδάτων τους καλοκαιρινούς μήνες και ως βιότοπος έχει υποστεί ζημιά τα τελευταία χρόνια λόγω και των δύο μεγάλων καταστροφικών πυρκαγιών μέσα σε μια δεκαετία. Οι γηραιότεροι του χωριού έχουν ζήσει το συγκεκριμένο ρέμα με πολύ πιο πλούσια πανίδα και υπάρχουν μαρτυρίες για βίδρες και χέλια (τα οποία ψάρευαν κιόλας) κάτι το οποίο δεν αναφέρεται στην ΜΠΕ του έργου. Το τοιχίο 21 μέτρων εντός της κοίτης και οι συνοδές εγκαταστάσεις που θα ξεπερνούν τα 45 μέτρα στο μήκος της κοίτης θα επιφέρουν σημαντικές και μόνιμες αλλοιώσεις στην κοίτη και συνολικά στο τοπίο.
[…] Εδώ και αιώνες οι κάτοικοι της περιοχής αξιοποίησαν τις γόνιμες παραποτάμιες μικρές κοιλάδες και το νερό που παρέχει το ποτάμι Καρβελιώτης για την καλλιέργεια των απαραίτητων προς επιβίωσή τους. Με την έκκριση της ΜΠΕ του υδροηλεκτρικού στη συγκεκριμένη περιοχή, το δικαίωμα χρήσης του νερού έχει πλέον αποκλειστικά η ιδιοκτήτρια εταιρεία του έργου. Οι ιδιοκτήτες των καλλιεργήσιμων παραποτάμιων εκτάσεων που ποτίζουν εδώ και πολλές γενιές με τον παραδοσιακό τρόπο των αυλακιών δεν θα έχουν πλέον δικαίωμα να το κάνουν και φυσικά δεν θα επαρκεί το νερό. Όσο κι αν η εταιρεία διαβεβαιώνει πως αφήνει τη χρήση του νερού για πότισμα δεν είναι καθόλου βέβαιο πως στην πράξη θα βάλει την κερδοφορία της κάτω από τις ανάγκες των ιδιοκτητών της περιοχής.
[…]Στην περιοχή υλοποίησης του έργου δυστυχώς υπάρχουν πλατάνια που έχουν προσβληθεί από Μεταχρωματικό Έλκος ασθένεια που προκαλείται από μύκητα με μεγάλη μεταδοτικότητα. Η περιοχή χρήζει άμεσης παρέμβασης για τη διάσωση των υπολοίπων πλατανιών. Οι χωματουργικές και υπόλοιπες εργασίες για την κατασκευή του έργου θα αυξήσουν υπέρμετρα τον κίνδυνο να προχωρήσει με πολύ ταχύτερο από το αναμενόμενο η εξάπλωση του μύκητα. Ζητάμε ως κάτοικοι της περιοχής από το δασαρχείο και τις υπόλοιπες αρμόδιες υπηρεσίες να εφαρμόσουν άμεσα στην περιοχή τα μέτρα που προβλέπονται για την αντιμετώπιση του μεταχρωματικού έλκους και να απαγορεύσουν κάθε επέμβαση που πιθανόν να επιδεινώσει την κατάσταση».
Επίσης το ψήφισμα αναφέρει ότι στην περιοχή που σχεδιάζεται η κατασκευή του φράγματος φύεται το μοναδικό στον κόσμο λουλούδι με την επιστημονική ονομασία Scilla Messeniaca.
Το παραπάνω ψήφισμα είναι το μόνο που ασχολείται και με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου. Οι θέσεις των παρατάξεων του Δήμου Καλαμάτας, που τελικά καταψήφισε το έργο για το υδροηλεκτρικό φράγμα, ασχολούνται μόνο με τις ελάχιστες θέσεις εργασίας που θα προσφέρει το φράγμα, με τα πενιχρά χρήματα που θα δίνει η εταιρεία στις κοινότητες του Ταϋγέτου ως ανταπόδοση και για την ιδιωτική πρωτοβουλία σε σχέση με την «καθαγιασμένη» δημόσια. Για παράδειγμα, το μόνο πρόβλημα της Λαϊκής Συσπείρωσης ήταν η ιδιωτική πρωτοβουλία. Κάτι τέτοιο έλεγε και η Παπαρήγα όταν χτιζόταν το Costa Navarino που το ήθελε ξενοδοχείο του Λαού!
Τα παραπάνω είναι άλλο ένα παράδειγμα πως η Εξουσία, το Κράτος και το Κεφάλαιο είναι ανταγωνιστικές προς το περιβάλλον. Για το προχώρημα του εκάστοτε σχεδιασμού θα παίξει ρόλο η ανταπόδοση, οι θέσεις εργασίας και η οικονομία και ποτέ οι επιπτώσεις των σχεδιασμών στο περιβάλλον. Η διατήρηση τέτοιων λογικών ενισχύει την ανεξέλεγκτη πορεία της εξουσίας προς την αναζήτηση όλο και περισσότερης ενέργειας για την προώθηση του όλο και αναπτυσσόμενου τεχνοβιομηχανικού της πολιτισμού και ουσιαστικά εχθρεύεται την φύση και τον ίδιο τον άνθρωπο ως μέρος της, όσο και αν ευαγγελίζεται για το αντίθετο. Γι’ αυτό και η αντίθεση μας οφείλει να είναι με κάθε κρατικό σύστημα διαχείρισης, με κάθε εξουσία, αρνούμενοι κάθε νέα «ανάγκη» που μας επιβάλλεται.
Παραπομπές:
[1] Δασικές πυρκαγιές στον ελλαδικό χώρο. Δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα από το κράτος, ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φύλλο 240, Σεπτέμβριος 2023
[2] Τα κράτη και η εξουσία: ένας πύρινος εφιάλτης.
Από τον "Ανυπόλυτο" για την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φύλλο 250, Ιούλιος - Αύγουστος 2024
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου