Τετάρτη 20 Αυγούστου 2025

Πέθανε σε ηλικία 98 ετών, ο Ευτύχης Μπιτσάκης

Πέθανε στις 19/8/2025 ο Ευτύχης Μπιτσάκης στα 98 του χρόνια, στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα, όπου νοσηλευόταν τις τελευταίες μέρες. 

Γεννήθηκε το Δεκέμβρη του 1927 στο Κάδρος Κανδάνου, της επαρχίας Κισσάμου του νομού Χανίων. Οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ το 1943 σε ηλικία 16 ετών για να παλέψει ενάντια στη φασιστική κατοχή. Καταδικάστηκε σε θάνατο σε ηλικία 19 ετών και μετά από μετατροπή της ποινής του σε 18ετή κάθειρξη, έμεινε δεσμώτης μέχρι το 1955. Φυλακίστηκε στο Ιτζεδίν στο Καλάμι Χανίων, στις φυλακές Αβέρωφ, στη Σύρο και εξορίστηκε στη Γυάρο.

Μετά την επιστροφή του από την εξορία, ως μέλος του ΚΚΕ, διετέλεσε Γραμματέας στη Σπουδάζουσα της ΕΔΑ Αθήνας κατά τα έτη 1956-1958, Επίσης ανέλαβε καθήκοντα στην εφημερίδα Αυγή και υπήρξε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπή της ΕΔΑ. Μετά τη λήψη του πτυχίου του ως χημικού, το 1958, εργάστηκε σε ιδιωτική φαρμακευτική εταιρεία. Λόγω της έλλειψης πιστοποιητικού κοινωνικών φρονημάτων, το 1965 φεύγει στην Γαλλία για για να μπορέσει να συνεχίσει το ερευνητικό και διδακτικό του έργο. Η χούντα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα τον βρήκε στο εξωτερικό όπου ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση.  Διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ από το 1968-1973. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1976.

Αποχώρησε από το ΚΚΕ το 1989 και εντάχτηκε στο Νέο Αριστερό Ρεύμα (ΝΑΡ). όπου εκλέχτηκε στην Πολιτική του Επιτροπή  το 1990.

Μέλος της Οργάνωσης Βάσης Ανατολικών της "Κομμουνιστικής Απελευθέρωσης," (συμμετέχει στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ) προσβλέποντας όπως ο ίδιος δήλωσε «Με βάση την θετική και την αρνητική πείρα του ελληνικού και του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, χρειάζεται να περάσουμε σε μια νέα περίοδο δημιουργικών επεξεργασιών και ανάπτυξης της μαρξιστικής θεωρίας,  με την ενεργητική συμβολή όλων μας. Γιατί η πληρότητα της ζωής σήμερα μπορεί να πραγματωθεί μόνο με τη συνειδητή συμμετοχή στην πράξη για το ξεπέρασμα της ταξικής δουλείας και των αλλοτριώσεων που αυτή συνεπάγεται». 

Σπούδασε χημεία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, θεωρητική φυσική και φιλοσοφία στο Παρίσι. Ήταν διδάκτωρ φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Parris VII και διδάκτωρ επικρατείας της Γαλλίας (Φιλοσοφία των Επιστημών). Εργάστηκε στο Πυρηνικό Κέντρο του Saclay στo Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής του College de France. Από το 1970 ως το 1976 δίδαξε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο XI του Παρισιού και Φιλοσοφία των Επιστημών στο Πανεπιστήμιο VIII. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα (1976) εργάστηκε ως κύριος ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Το 1981 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής στην Έδρα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και επί έξι έτη ήταν κοσμήτορας της φιλοσοφικής σχολής. Παλαιός υφηγητής θεωρητικής φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, δίδαξε στο φυσικό τμήμα το μάθημα “Εισαγωγή στις Φυσικές Θεωρίες”. Κύρια ερευνητικά ενδιαφέροντα του Ε. Μπιτσάκη ήταν τα θεμέλια των επιστημών (Σχετικότητα, Κβαντική Μηχανική), η Οντολογία, η Γνωσιοθεωρία και η Φιλοσοφική Ανθρωπολογία. Βιβλία και άρθρα του σ’ αυτά τα γνωστικά πεδία κυκλοφορούν στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Ο Ε. Μπιτσάκης είχε αναπτύξει πολύμορφη κοινωνική δραστηριότητα στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Επιστημόνων, της Ουνέσκο, του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών του Παρισιού κ.λπ. Επίσης μετείχε στην οργάνωση του Ελεύθερου Ανοικτού Πανεπιστημίου του Παρισιού και ήταν μέλος της Ομάδας του Δήμου Αθηναίων και του Υπουργείου Πολιτισμού για τη δημιουργία των Ανοικτών Πανεπιστημίων. Είχε την πρωτοβουλία της οργάνωσης του Σεμιναρίου “Θεμέλια των Επιστημών” (Φυσικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών) και την ευθύνη της οργάνωσης πολλών ελληνικών και διεθνών επιστημονικών συνεδρίων. Τέλος, είχε την ευθύνη της δημιουργίας του περιοδικού “Σύγχρονα Θέματα”, μετείχε στην εκδοτική ομάδα του περιοδικού “Διαλεκτική” και από το 1992, εκδότης του θεωρητικού περιοδικού “Ουτοπία”. Ο Ε. Μπιτσάκης είναι μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του περιοδικού “Physics Essays”, Πανεπιστημίου του Toronto, επίτιμος Διδάκτωρ του Πολυτεχνείου Κρήτης και Ιππότης του Φοίνικα (Γαλλία).

Το πρώτο του βιβλίο «Φυσική και Φιλοσοφία» το έγραψε το 1965 με το ψευδώνυμο Κώστας Πολίτης, ενώ επανακυκλοφόρησε με τον τίτλο «Το Είναι και το Γίγνεσθαι». Ακολούθησαν: «Θεωρία και Πράξη», «Το αειθαλές δένδρο της γνώσης», «Δρόμοι της διαλεκτικής», «Η εξέλιξη των θεωριών», «Η ύλη και το πνεύμα», «Από την πυρά στον άμβωνα», «Ανθρώπινη φύση».  

Το «Ρήξη ή ενσωμάτωση» που εκδόθηκε το 1989 εκείνη την κρίσιμη περίοδο των κοσμογονικών αλλαγών που σημαδεύτηκαν από τον κλονισμό και τελικά την κατάρρευση των χωρών του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού αλλά και εδώ από τη συμμετοχή του ΚΚΕ μέσω του τότε ενιαίου Συνασπισμού στη συγκυβέρνηση με τη ΝΔ και πρωθυπουργό τον Τζαννή Τζανετάκη και στην οικουμενική κυβέρνηση με ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργό τον Ξενοφώντα Ζολώτα. Βιβλίο που συνέβαλλε στη μεγάλη τομή που έγινε τότε για τη ρήξη χιλιάδων αγωνιστών από τη γραμμή του κυβερνητισμού και της ενσωμάτωσης. Όπως σημείωνε ο Ευτύχης Μπιτσάκης στον πρόλογο «Ρήξη δε σημαίνει σειρά ρήξεων με τον καπιταλισμό στα πλαίσια πάντα  του καπιταλισμού. Σημαίνει άλμα, επαναστατικό μετασχηματισμό  που θα είναι ώριμος καρπός αγώνων που θα κλιμακώνονται… Ποια αριστερά; Πριν απ' όλα κομμουνιστική και μαζί με αυτήν μια διαρκώς αναπτυσσόμενη συμμαχία στρατηγικού χαρακτήρα ολόκληρη η αριστερά ανανεωμένη, επαναστατική στο ύψος των μεγάλων κινδύνων και των μεγάλων ελπίδων της εποχής μας.»  

Συνέβαλε καθοριστικά στην κριτική προσέγγιση των χωρών του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού και στον αναγκαίο επανακαθορισμό των κριτηρίων μας  για το σοσιαλισμό με το βιβλίο του «Ένα φάντασμα πλανιέται». Σταθερή είναι η άποψη του Ευτύχη Μπιτσάκη, ότι, η δημιουργική ανάπτυξη του μαρξισμού προϋποθέτει ανάδειξη και ερμηνεία των στρεβλώσεών του υπαρκτού σοσιαλισμού καθώς και των αιτιών που τον οδήγησαν στην αποτυχία του.

Δεν σταμάτησε το συγγραφικό του έργο ούτε λεπτό! Μάλιστα τον Νοέμβρη του 2024 εκδόθηκε το τελευταίο του βιβλίο «Για μια εγκόσμια ηθική».  

Παντρεύτηκε το 1962 την ζωγράφο και συνταξιούχο σήμερα του ΟΤΕ, Μαρία Κοκκίνου και έχουν γιο το Γιάννη Μπιτσάκη, φυσικό, που έχει μελετήσει εκτός των άλλων και τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων.

Αγαπούσε τη φύση και αντιτασσόταν στη λεηλασία του περιβάλλοντος (ενδεικτικό και σε αυτό το βιβλίο του «Θύελλες της Προόδου»). Αρνιόταν το αυτοκίνητο και του άρεσε το περπάτημα, που συνέβαλε στη γερή κράση του, παρά τη σωματική του καταπόνηση από τα χρόνια της εξορίας. 

Ο ίδιος τα τελευταία χρόνια χαρακτήριζε τον εαυτό του αγρότη, του άρεσε να μένει συχνά στο χωριό του στο Κάδρος και να παλεύει με τα χωράφια και τα δέντρα του, δεμένος αδιάρρηκτα με την Κρήτη, αν και η μόνιμη κατοικία του ήταν στο Βύρωνα. Και σε αυτή τη γειτονιά ήξερε τα προβλήματα της και τις δράσεις της. Συμμετείχε από τη συγκρότηση της δημοτικής παράταξης Αριστερή Παρέμβαση Βύρωνα το 1994 με την υπογραφή του στην ιδρυτική της διακήρυξη.  Του άρεσε ο κινηματογράφος, το θέατρο, η μουσική.

Ο Ευτύχης Μπιτσάκης, σπουδαίος άνθρωπος, κομμουνιστής, επιστήμονας και φιλόσοφος, μας έκανε όλους πλουσιότερους με το μεγάλο θεωρητικό και συγγραφικό του έργο, τις διηγήσεις του, τις παρεμβάσεις του, τους αγώνες του.

Η πολιτική του κηδεία θα γίνει στη γενέτειρά του την Κρήτη, την Πέμπτη 21/8/2025. Στις 9.30 π.μ. η σορός του θα βρίσκεται για αποχαιρετισμό στο δημαρχείο της Κανδάνου Χανίων, όπου στις 10.30 θα ξεκινήσει η διαδικασία της πολιτικής κηδείας του και θα ακολουθήσει η ταφή του στο κοιμητήριο της Παλαιόχωρας Χανίων στις 12 το μεσημέρι.

Ανακοίνωση για τον θάνατό του εξέδωσε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στην οποία ήταν μέλος στην Τοπική Επιτροπή Βύρωνα - Παγκρατίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: