Απόφαση - σταθμός του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης για την εκτός σχεδίου δόμηση

Μια νέα δικαστική απόφαση (375/2025) αλλάζει τα δεδομένα για την παρόδια εκτός σχεδίου δόμηση σε όλη τη χώρα. Το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης, με απόφαση-καταπέλτη, ακύρωσε οικοδομική άδεια ανέγερσης ξενοδοχειακού συγκροτήματος 5 αστέρων στη Χαλκιδική, στην περιοχή «Μπάρα – Καλύβια» (πρώην Κοινότητα Βαρβάρας, Δ.Ε. Αρναίας Δήμου Αριστοτέλη).

Το επίδικο έργο:

• Τουριστική επένδυση με κτίριο 2.097,99 τ.μ., 100 κλίνες, ήδη ενταγμένο σε αναπτυξιακό νόμο.
• Βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής, με δάνειο πολλών εκατομμυρίων ευρώ.
• Έχει εκδοθεί άδεια το 2021 από την ΥΔΟΜ Δήμου Αριστοτέλη, με διαδοχικές αναθεωρήσεις (έως το 2024 αναβαθμίστηκε σε 5 αστέρων).

Το Δικαστήριο έκρινε:

• Το γήπεδο δεν είχε πρόσωπο σε πολεοδομικά αναγνωρισμένο κοινόχρηστο δρόμο, όπως απαιτεί το Σύνταγμα, ο νόμος και η πάγια νομολογία του ΣτΕ.
• Ο δρόμος που επικαλέστηκαν οι ιδιοκτήτες ήταν χωματόδρομος με δουλεία διόδου από χρησικτησία, δηλαδή προϊόν ιδιωτικής βούλησης, και άρα δεν παρέχει οικοδομησιμότητα.
• Η Πολεοδομία που βεβαίωνε ότι «το γήπεδο ήταν και είναι άρτιο και οικοδομήσιμο» εκτέθηκε ανεπανόρθωτα.
• Η άδεια ακυρώθηκε και το ξενοδοχειακό συγκρότημα πλέον θεωρείται αυθαίρετο και κατεδαφιστέο.

Οι συνέπειες είναι τεράστιες:

• Η Πολεοδομία υποχρεούται να εφαρμόσει τις προβλεπόμενες διαδικασίες: διακοπή εργασιών, πρόστιμα, διοικητικές κυρώσεις.
• Η υπόθεση προκαλεί καραμπόλα και για δεύτερη άδεια, σε γειτονική έκταση 15 στρεμμάτων, με παρόμοια χαρακτηριστικά.

Προεκτάσεις της απόφασης:

1. Τέλος στις διαφορετικές ερμηνείες του νόμου από τις ΥΔΟΜ: Δεν επιτρέπεται πλέον η έκδοση αδειών σε γήπεδα εκτός σχεδίου χωρίς νόμιμο πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο, ακόμα κι αν δημιουργήθηκαν προ του 1985 ή του 2003.
2. Νέος κύκλος προσφυγών: Οι πολίτες μπορούν να προσφύγουν χωρίς το όριο των 60 ημερών από την έκδοση της άδειας, αλλά από τη στιγμή που αποκτούν πλήρη γνώση του φακέλου.
3. Ανατροπή επενδυτικών σχεδίων: Οι εκτός σχεδίου ιδιοκτησίες σε όλη τη χώρα θα είναι πλέον πιο δύσκολο να οικοδομούνται, κάτι που αποτελεί εμπόδιο για μαζικές επενδύσεις. Η απόφαση ακυρώνει στην πράξη τα μέχρι τώρα «παράθυρα» για οικοδομησιμότητα.

Η ουσία:

Η Δικαιοσύνη υπενθυμίζει ότι η εκτός σχεδίου δόμηση είναι εξαιρετική και υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες. Δεν μπορεί να στηρίζεται σε ιδιωτικούς δρόμους ή ασαφείς ερμηνείες, ούτε να μετατρέπεται σε εργαλείο ανεξέλεγκτης τουριστικής ανάπτυξης εις βάρος του περιβάλλοντος και του δημόσιου συμφέροντος.

Πρόκειται για μια απόφαση που αναμένεται να επηρεάσει άμεσα την πολεοδομική πρακτική και τις επενδύσεις στον τουρισμό.

Πηγή: Αργύρης Δεμερτζής / Ecopress