Οχι στην ηλεκτρική διασύνδεση Λήμνου και Λέσβου – Να μην γίνει το Αιγαίο "μπαταρία της Ευρώπης"

Ένα κρίσιμο έργο βρίσκεται σε διαβούλευση μέχρι τις 13 Νοεμβρίου 2025 – και θα καθορίσει ολόκληρο το μέλλον του Βορείου Αιγαίου. Πρόκειται για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της ηλεκτρικής διασύνδεσης Λήμνου και Λέσβου με τη Θράκη. Η διασύνδεση αυτή ανήκει στην πρώτη φάση της διασύνδεσης όλου του Ανατολικού Αιγαίου με την ηπειρωτική χώρα (πλην κάποιων μικρών νησιών), η οποία σχεδιάζεται να έχει ολοκληρωθεί έως το 2029.

Το έργο αυτό υποτίθεται ότι στοχεύει στην ηλεκτροδότηση και ενεργειακή ασφάλεια των νησιών. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική. Όπως δηλώνει ο ίδιος ο ΑΔΜΗΕ στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2024-2033:

"Η διασύνδεση των νήσων έχει πολλά οφέλη (...), καθώς θα επιτρέψει την καλύτερη εκμετάλλευση του υψηλού δυναμικού ΑΠΕ των νήσων, κυρίως του πολύ υψηλού αιολικού δυναμικού. Μέχρι σήμερα η εκμετάλλευση του δυναμικού ΑΠΕ των μη διασυνδεδεμένων νησιών είναι πολύ περιορισμένη λόγω του μικρού μεγέθους των αυτόνομων συστημάτων των νησιών."

Ποιός ωφελείται – και ποιός πληρώνει

Η διασύνδεση του Βορειοανατολικού Αιγαίου θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την εγκατάσταση των αιολικών του ισπανικού κολοσσού Iberdrola:

• 153 ανεμογεννήτριες στη Δυτική Λέσβο
• 125 στη Λήμνο
• 75 στη Βόρεια και Κεντρική Χίο

Επίσης, θα επιτρέψει την εγκατάσταση μεγάλων παράκτιων ανεμογεννητριών ύψους 280 μέτρων μόλις 2 χλμ. από τα Ψαρά, τον Άη Στράτη και την Αμανή της Χίου, καθώς και την τοποθέτηση δεκάδων βιομηχανικών φωτοβολταϊκών σταθμών που σχεδιάζονται στη Χίο, ακόμα και σε καμένες εκτάσεις.

Και το πιο εξοργιστικό;

• Η Iberdrola δε θα πληρώσει τίποτα για τη διασύνδεση. Η κυβέρνηση, με ειδική νομοθετική ρύθμιση, απάλλαξε όλες τις εταιρείες που θέλουν να εγκαταστήσουν αιολικά σε μη διασυνδεδεμένα νησιά από την υποχρέωση χρηματοδότησης των διασυνδέσεων, ενώ παλιά αυτός ήταν απαραίτητος όρος αυτών των έργων.
• Τη δαπάνη (1,2 δισ. ευρώ μόνο για την πρώτη φάση της διασύνδεσης του Βορειοανατολικού Αιγαίου) θα την επωμιστούν οι πολίτες καθώς το έργο αναλαμβάνει πλέον ο ΑΔΜΗΕ με δικά του έξοδα.
• Η χρηματοδότηση του έργου μέσω τραπεζικού δανεισμού, ιδίων κεφαλαίων του ΑΔΜΗΕ και ευρωπαϊκών / κρατικών επιδοτήσεων θα ανακτηθεί από τους καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος.

Με άλλα λόγια, την καταστροφή του Αιγαίου θα την πληρώσουμε εμείς!

Γιατί η διασύνδεση δεν είναι ούτε «πράσινη», ούτε οικονομική

1. Δεν φέρνει αυτονομία στα νησιά - αντίθετα αυτά χάνουν την αυτάρκειά τους και εξαρτώνται από εισαγωγή ρεύματος από την ηπειρωτική χώρα, όταν τα αιολικά συστήματα δεν αποδίδουν λόγω έλλειψης ανέμου.
2. Δεν οδηγεί σε απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Οι πετρελαϊκοί σταθμοί στα νησιά δε θα κλείσουν, αλλά θα μείνουν σε εφεδρεία, όπως συμβαίνει ήδη με τις αντίστοιχες μονάδες σε Σύρο, Σαντορίνη, Αθερινόλακκο Κρήτης και αλλού. Παράλληλα, προβλέπονται νέες μονάδες LNG, όπως στη Μυτιλήνη. Και φυσικά το ηπειρωτικό ενεργειακό μείγμα που θα τροφοδοτεί τα νησιά δεν είναι καθαρό - περιλαμβάνει σε μεγάλο ποσοστό φυσικό αέριο.
3. Ακριβώς επειδή η διασύνδεση έχει ως στόχο την εγκατάσταση εκατοντάδων ανεμογεννητριών στο Αιγαίο, το καλώδιο έχει χωρητικότητα 1.000 MW, η οποία είναι υπερπολλαπλάσια των αναγκών των νησιών σε ενέργεια.
4. Η τιμή του ρεύματος θα παραμείνει υψηλή, επειδή αποτελεί αντικείμενο κερδοσκοπικών παιχνιδιών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, το οποίο παίρνει σαν τιμή εκκίνησης την τιμή του φυσικού αερίου. Για αυτό δεν έχουμε δει καλύτερες τιμές στο ρεύμα, ακόμα και μετά τη διασύνδεση της Κρήτης και των Βορείων Κυκλάδων.
5. Το ηπειρωτικό δίκτυο δεν εγγυάται "ενεργειακή ασφάλεια" - αντίθετα, όπως έδειξε το πρόσφατο blackout στην Ιβηρική Χερσόνησο, τα δίκτυα με πάρα πολλές ΒΑΠΕ κινδυνεύουν με κατάρρευση, όταν η προσφορά υπερκαλύπτει τη ζήτηση.
6. Καθώς η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα δεν έχει αυξητική τάση, είναι ξεκάθαρο ότι η ενέργεια που θα παράγεται από τις ανεμογεννήτριες που σχεδιάζονται κατά εκατοντάδες στο Αιγαίο θα εξάγεται στο εξωτερικό. Για αυτό ήδη σχεδιάζονται τεράστιες νέες διασυνδέσεις με Τουρκία, Ιταλία, Γερμανία, Κύπρο, Ισραήλ, Αίγυπτο.

Η διασύνδεση δε γίνεται για τους κατοίκους, αλλά για τα κέρδη των ενεργειακών κολοσσών.

Μια πραγματικά βιώσιμη λύση για το κλείσιμο των πετρελαϊκών σταθμών στα νησιά θα μπορούσε να είναι η ανάπτυξη μικρών μονάδων ΑΠΕ για την κάλυψη της τοπικής κατανάλωσης. Αυτό το μοντέλο ήδη προωθείται σε άλλα νησιά του Αιγαίου, που διαφημίζονται ως παραδείγματα ενεργειακής αυτονομίας. Τέτοιες μονάδες είναι:

• Συστήματα γεωθερμίας (π.χ. στη Λέσβο ή στη Λήμνο, όπου ήδη υπάρχει δυναμικό)
• Μονάδες βιομάζας που καταναλώνουν αγροτικά και κτηνοτροφικά υπολείμματα
• Μικρά φωτοβολταϊκά, που μπορούν να τοποθετηθούν ακόμα και σε στέγες κτιρίων και άλλες τεχνητές επιφάνειες ή υποβαθμισμένες εκτάσεις

Όλα αυτά τα συστήματα μπορούν να κάνουν τις ίδιες τις τοπικές κοινωνίες παραγωγούς της ενέργειας που χρειάζονται, με αποτέλεσμα μια πραγματικά θεαματική πτώση του κόστους του ρεύματος - προστατεύοντας παράλληλα το περιβάλλον, αντί να το διαλύουν!

Το Βόρειο Αιγαίο δεν πρέπει να γίνει ενεργειακή αποικία!

Η αντίσταση πρέπει να είναι μαζική – από τη Λέσβο, τη Λήμνο, τη Χίο, τα Ψαρά και τον Άη Στράτη, μέχρι τη Θράκη.

Μέχρι τις 13 Νοεμβρίου 2025 έχουμε το χρόνο να καταθέσουμε αντιρρήσεις στη διαβούλευση.

Γιατί το Βόρειο Αιγαίο δεν είναι για πώληση!

Κίνηση για την Προστασία Των Νησίδων