Πράσινη ανάπτυξη, πράσιν’ άλογα και πράσινες μπίζνες

Την ευρωπαϊκή «πράσινη συμφωνία» παρουσίασε η ΕΕ την περασμένη Τετάρτη. Πρόκειται για ένα κείμενο των γενικών κατευθύνσεων και ενεργειών, που καλύπτει όλους τους τομείς της οικονομίας (μεταφορές, ενέργεια, αγροτική οικονομία, κατασκευές, βιομηχανία), τις οποίες προτείνει η Κομισιόν προκειμένου να πιαστεί ο στόχος της «ουδέτερης περιβαλλοντικά ευρωπαϊκής ηπείρου» μέχρι το 2050. Τι σημαίνει αυτό; Οτι μέχρι το 2050 η Ευρώπη δε θα εκπέμπει πλέον αέρια που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου! Μεγαλεπήβολος στόχος, αν σκεφτεί κανείς ότι μέχρι σήμερα οι στόχοι του πρωτοκόλλου του Κιότο, που αποφασίστηκαν το 1992 (δηλαδή πριν από τρεις δεκαετίες περίπου), για μείωση των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων κατά 5.2% από τα επίπεδα του 1990 μέχρι το 2012, πήγαν στο… βρόντο (από τότε οι ρύποι αυθήθηκαν σε ποσοστό πάνω από 63%).


Η πονηρή Κομισιόν, όμως, δεν ενδιαφέρεται για τους παγκόσμιους ρύπους, αλλά για τους ευρωπαϊκούς. Θα μας πείτε ότι αυτά μπορεί να κάνει, για την Ευρώπη μπορεί να μιλήσει, όχι για άλλες ηπείρους, ας τα κάνει και να είμαστε ευχαριστημένοι. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Γιατί οι ευρωπαϊκές εταιρίες δεν λειτουργούν μόνο εντός ΕΕ αλλά και εκτός. Αν για παράδειγμα μία ευρωπαϊκή εταιρία μολύνει το περιβάλλον στην Κίνα ή την Ταϋλάνδη, δεν ευθύνεται για την παγκόσμια μόλυνση η ΕΕ; Αστεία πράγματα!

Ας περιοριστούμε, όμως, σε αυτά που υπόσχεται να θεσπίσει η Κομισιόν. Πριν προχωρήσουμε στις επισημάνσεις μας, σημειώνουμε ότι μετά το θόρυβο που έγινε την προηγούμενη βδομάδα, σχετικά με κείμενο της ΕΕ που διέρρευσε, στο οποίο αναφερόταν ότι η Κομισιόν θα παρουσιάσει έως τον Οκτώβρη του 2020 ένα αναλυτικό σχέδιο για τη μείωση των ρύπων του θερμοκηπίου κατά 50%-55% μέχρι το 2030, στο κείμενο που δημοσίευσε την περασμένη Τετάρτη η Κομισιόν δεσμεύτηκε ότι θα παρουσιάσει αυτό το σχέδιο μέσα στο καλοκαίρι του 2020. Ωστόσο, η πρόταση για τον περίφημο «ευρωπαϊκό περιβαλλοντικό νόμο» για την εκμηδένιση των ρύπων μέχρι το 2050 θα παρουσιαστεί μέχρι το Μάρτη του 2020, δηλαδή μέσα σε τρεις μήνες.

Ας πάμε όμως στις επισημάνσεις, που καλό είναι να τις έχουμε υπόψη μας για το κατά πόσο είναι εφικτοί οι στόχοι της «πράσινης συμφωνίας». Τα παρακάτω προέρχονται από το κείμενο της «πράσινης συμφωνίας».

1.Μεταξύ 1990 και 2018, οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ μειώθηκαν κατά 23%, παρά το γεγονός ότι η οικονομία της αναπτύχθηκε κατά 61% (αυτό έγινε γιατί πολλές ευρωπαϊκές εταιρίες προτίμησαν να μολύνουν σε χώρες εκτός ΕΕ). Με τις παρούσες πολιτικές, οι εκπομπές αναμένεται να μειωθούν κατά 60% μέχρι το 2050 (κρατάμε επιφυλάξεις για τα νούμερα που αποτελούν εκτιμήσεις της Κομισιόν, γιατί οι εκτιμήσεις ενιότε είναι υπερβολικά αισιόδοξες για προπαγανδιστικούς λόγους). Για να μειωθούν κατά 100%, δηλαδή να εκμηδενιστούν, καταλαβαίνετε ότι θα πρέπει να γίνουν «πράματα και θάματα».

2.Προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές κατά 50%-55% μέχρι το 2030 (δηλαδή σχεδόν όσο θα μειώνονταν μέχρι το 2060 με τις παρούσες πολιτικές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν που αναφέραμε παραπάνω), θα χρειαστεί να γίνουν τροποποιήσεις σε όλους τους μηχανισμούς που σχετίζονται με το κλίμα. Ο πρώτος μηχανισμός που η Κομισιόν προτείνει να αναθεωρηθεί είναι ο μηχανισμός του εμπορίου ρύπων (δηλαδή η αγορά δικαιωμάτων ρύπανσης, ένα «συχωροχάρτι» που  αγοράζουν οι μεγάλες επιχειρήσεις που ρυπαίνουν, από άλλες που ρυπαίνουν κάτω από το επίπεδο των δικαιωμάτων ρύπανσης που τους έχει δοθεί, με τις δεύτερες να πουλούν το πλεόνασμα των δικαιωμάτων τους στις πρώτες σε τιμή που καθορίζεται από την προσφορά και ζήτηση τη συγκεκριμένη περίοδο). Η Κομισιόν προτείνει το εμπόριο ρύπων να επεκταθεί και στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών με ταυτόχρονη μείωση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών στις αεροπορικές εταιρίες. Ενας ακόμα μηχανισμός είναι η επιβολή «περιβαλλοντικών φόρων» στα καύσιμα και τον άνθρακα.

3.Μεταξύ 1970 και 2017, οι παγκόσμιες εξορύξεις τριπλασιάστηκαν και συνεχίζουν να αυξάνονται, δημιουργώντας έτσι ένα παγκόσμιο κίνδυνο. Κι αυτό γιατί περίπου οι μισές από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου παγκόσμια, καθώς και το 90% της απώλειας βιοποικιλότητας (όρος που αποδίδεται στην ποικιλία του φαινομένου της ζωής σε κάθε επίπεδο οργάνωσής της, από τα γονίδια και τους οργανισμούς κάθε είδους, μέχρι τα οικοσυστήματα), αλλά και η έλλειψη νερού, οφείλονται στις εξορύξεις και τις διαδικασίες επεξεργασίας υλικών, καυσίμων και τροφών.

4. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενη από τις εξορύξεις και ευθύνεται για το 20% των ευρωπαϊκών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Μόνο το 12% των υλικών που χρησιμοποιεί προέρχονται από την ανακύκλωση!

5. Ο τομέας των μεταφορών παράγει το ένα τέταρτο των ευρωπαϊκών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και συνεχίζει να αυξάνεται. Για να επιτευχθεί η εκμηδένιση των συνολικών εκπομπών, οι εκπομπές στις μεταφορές θα πρέπει να μειωθούν κατά 90% μέχρι το 2050!  Τι σημαίνει αυτό; Ριζική αλλαγή στις μεταφορές, που κανείς ακόμα δε μπορεί να φανταστεί πώς θα επιτευχθεί, πέρα από την δοκιμασμένη τακτική που λέει ότι «η τιμή των μετακινήσεων θα πρέπει να αντανακλά την επίδραση στο περιβάλλον και την υγεία. Οι επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα θα πρέπει να καταργηθούν». Ετοιμαστείτε για νέους φόρους στα καύσιμα!

6. Το 40% της καταναλισκόμενης ενέργειας προέρχεται από τα κτίρια (θέρμανση, κλιματισμός). Σήμερα, ο βαθμός ανακαινίσεων των κτιρίων κυμαίνεται μεταξύ 0.4% και 1.2% στα κράτη μέλη της ΕΕ, με 50 εκατομμύρια οικογένειες να πασχίζουν να τα κρατήσουν ζεστά το χειμώνα. Η Κομισιόν υπόσχεται να ενισχύσει το θεσμό της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Η κοροϊδία των ενεργειακών πιστοποιητικών, που υποτίθεται ότι θα οδηγούσαν σε ανακαινίσεις στα κτίρια στη χώρας μας, είναι χαρακτηριστική. Οι περισσότεροι τα παίρνουν μόνο και μόνο για να δηλώνουν τα ενοικιαστήρια στο ηλεκτρονικό σύστημα της εφορίας και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» καρκινοβατεί. Να φανταστείτε ότι υποτίθεται πως μέχρι το 2014 όλοι οι λέβητες της χώρας θα έπρεπε να έχουν πιστοποιητικό! Μια πενταετία μετά, τίποτα δεν έχει γίνει! Αλλά τι να τα κάνεις τα ενεργειακά πιστοποιητικά, αν τα νοικοκυριά δεν έχουν χρήματα να ξοδέψουν για να ανακαινίσουν τα σπίτια τους (προσθέτοντας θερμομόνωση ή αγοράζοντας τις πολύ ακριβότερες από τους λέβητες αντλίες θερμότητας); Κι όταν τα κράτη είναι χρεωμένα, πώς θα δώσουν επιδοτήσεις; Σε αυτά δεν απαντά η Κομισιόν.

7. Ο,τι είναι να γίνει στο θέμα των αποφάσεων και των ενεργειών προς υλοποίηση, θα πρέπει να γίνει μέσα στην ερχόμενη πενταετία, λέει η Κομισιόν, γιατί χρειάζονται τουλάχιστον 25 χρόνια για να μεταμορφωθεί ο βιομηχανικός τομέας και οι σχετιζόμενοι με αυτόν.

Αναγκαστικά σταματάμε εδώ. Επιφυλασσόμασε όμως να επανέλθουμε στο θέμα της «πράσινης ανάπτυξης» σύντομα, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα που κάνουμε πάνω στο θέμα των «καθαρών πηγών ενέργειας». Ενα πράγμα θα θέλαμε να σημειώσουμε κλείνοντας αυτό το σχόλιο. Οτι οι «περιβαλλοντικές ευαισθησίες» των κρατών στον καπιταλισμό έχουν όριο την μέγιστη κερδοφορία των επιχειρήσεών τους. Αν η προστασία του περιβάλλοντος αντιφάσκει με την κερδοφορία αυτή, τότε κάνουν «γαργάρα» την περιβαλλοντική ευαισθησία, προς όφελος της «ανάπτυξης». Γι’ αυτό και οι στόχοι που τίθενται για την προστασία του περιβάλοντος παγκόσμια δεν επιτυγχάνονται.

eksegersi.gr