Σύμφωνα με το Copeicus, την Υπηρεσία Παρατήρησης της Γης του Διαστημικού Προγράμματος της ΕΕ, από τις 4 Μαΐου του 2023, κάθε ημέρα καταρρίπτεται το ημερήσιο ρεκόρ στη μέση θερμοκρασία επιφάνειας των ωκεανών για τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου. Για περίπου 47 ημέρες η αύξηση ήταν κατά τουλάχιστον 0,3 βαθμούς Κελσίου και ποτέ άλλοτε η αύξηση δεν ήταν τόσο μεγάλη. Το ρεκόρ ήταν στις 4 Αυγούστου του 2023 όπου η μέση ημερήσια παγκόσμια θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας ήταν 20,980C. Οι συνέπειες είναι δραματικές.
Οι ωκεανοί και συνολικά το σύστημα της υδρόσφαιρας, που καλύπτει το 70% της επιφάνειας του πλανήτη, αποτελούν ζωτικό ρυθμιστή του κλίματος και καθορίζουν τα καιρικά φαινόμενα. Έχοντας 1.000 φορές μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα από την ατμόσφαιρα αποτελούν ένα μεγάλο «σφουγγάρι» που απορροφούν CO2 από την ατμόσφαιρα και αποθηκεύουν πολύ μεγάλες ποσότητες θερμότητας από την ηλιακή ακτινοβολία καθώς και την πλεονάζουσα θερμότητα που προκύπτει από την κλιματική αλλαγή. Οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει το 25% του CO2 που εκπέμπεται κατά τη βιομηχανική εποχή και σχεδόν το 90% της πλεονάζουσας θερμότητας. Το σύστημα της παγκόσμιας κυκλοφορίας των υδάτινων μαζών εξασφαλίζει τη μεταφορά και τον διαμοιρασμό αυτής της θερμότητας σε μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη, κάτι που δεν συμβαίνει στην ίδια έκταση στην ατμόσφαιρα. Ταυτόχρονα, παράγουν το 50% του οξυγόνου της Γης.
Καθώς, η ισορροπία μεταξύ της Γης, των ωκεανών και της ατμόσφαιρας της Γης έχει διαταραχθεί, εξαιτίας της υπερθέρμανσης, οι επιστήμονες έχουν τη βεβαιότητα ότι οι ωκεανοί όχι μόνο έχουν φτάσει «στα όρια τους» ως «σφουγγάρια» αλλά παρατηρούν σ’ αυτούς μη αναστρέψιμες αλλαγές που απειλούν περαιτέρω την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Καθώς τα θερμότερα νερά των ωκεανών έχουν μικρότερη ικανότητα απορρόφησης CO2 όλο και περισσότερο CO2 θα παραμένει στην ατμόσφαιρα, όλο και περισσότερο θα υπερθερμαίνεται και ο πλανήτης και οι ωκεανοί. Αυτό σημαίνει αύξηση στη συχνότητα και στην ένταση των «ακραίων καιρικών φαινομένων» (τυφώνες, καύσωνες, θαλάσσιοι καύσωνες, πλημμύρες), επειδή τα ατμοσφαιρικά συστήματα αντλούν την ενέργειά τους από τον ωκεανό, αύξηση στη στάθμη της θάλασσας, από το λιώσιμο των πάγων και, παράλληλα, αύξηση στις καταστροφικές μεταβολές στη λειτουργία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων με πιο σημαντική τη μαζική λεύκανση και το θάνατο των κοραλλιών.
Τα «ακραία καιρικά φαινόμενα» που ζούμε στην Ελλάδα είναι γιατί η Μεσόγειος, και ιδιαίτερα η ανατολική, επειδή είναι μία κλειστή λεκάνη, προηγείται στις παρατηρούμενες αλλαγές και τις βιώνει με μεγαλύτερη ένταση, ενώ η επιφανειακή θερμοκρασία της θάλασσας έχει ήδη ξεπεράσει την αύξηση των 20C τα τελευταία 40 χρόνια.
Τα ζεστά νερά των ωκεανών θα τροφοδοτήσουν μια ιστορικά έντονη εποχή τυφώνων. Ήδη, ο τυφώνας Beryl, ο οποίος έπληξε την Καραϊβική, τις ακτές του Μεξικού και το Τέξας τον φετινό Ιούλιο, ήταν ο ισχυρότερος τυφώνας που έχει καταγραφεί τόσο για τον Ιούνιο όσο και για τον Ιούλιο και παρουσίασε την ταχύτερη εντατικοποίηση οποιουδήποτε τυφώνα πριν από την 1η Σεπτεμβρίου, τυπικά την πιο έντονη περίοδο στον Ατλαντικό.
Η Βρετανική Ανταρκτική Εταιρεία δήλωσε ότι ζεστό θαλασσινό νερό περιστρέφεται στην κάτω πλευρά του επίγειου πάγου και επιταχύνει την κίνησή του στον ωκεανό και προειδοποίησε ότι αυτό είναι ένα νέο σημείο καμπής στο λιώσιμο των πάγων της Ανταρκτικής που δεν είχε ληφθεί υπόψη. Το 2023 σημειώθηκε η μεγαλύτερη παγκόσμια απόκλιση από τις συνηθισμένες θερμοκρασίες. Η θερμοκρασία, που συνήθως είναι -50 βαθμοί Κελσίου, ανέβηκε στους -10. Ο θαλάσσιος πάγος γύρω από την Ανταρκτική βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά. Ένας από τους παγετώνες του δυτικού τμήματος λειώνει τόσο γρήγορα που οι επιστήμονες τον ονόμασαν τον «παγετώνα του τέλους του κόσμου» (Doomsday Glacier). Το ίδιο και στον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό. Πρόσφατοι υπολογισμοί προβλέπουν ότι κοντά στο 2050 τα καλοκαίρια θα είναι χωρίς πάγο στην Αρκτική. Το λιώσιμο των πάγων, πάνω στους οποίους αντανακλάται η ηλιακή ακτινοβολία, έχει ως αποτέλεσμα η Γη να απορροφά περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία και να θερμαίνεται περισσότερο, επιταχύνοντας το λιώσιμο των πάγων, επηρεάζοντας το σύστημα θαλασσίων ρευμάτων και προκαλώντας μια σειρά σοβαρών συνεπειών στο όλο οικοσύστημα κάτω από τους πάγους. Μια μελέτη προειδοποίησε ότι τα ρεύματα της Ανταρκτικής, που εμπλουτίζουν το 40% των ωκεανών της Γης με οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες απαραίτητες για τη θαλάσσια ζωή, έχουν επιβραδυνθεί επικίνδυνα, κατά 30%, στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών και μπορούν επίσης να καταρρεύσουν περί τα μέσα του αιώνα.
Αυτός ο επηρεασμός στο σύστημα θαλασσίων ρευμάτων, από το λιώσιμο των πάγων, θα εμφανιστεί, άμεσα, στο Βόρειο Ατλαντικό. Μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Communications, αναφέρει ότι υπάρχει 95% πιθανότητα η κυκλοφορία στον Βόρειο Ατλαντικό (ρεύματα που μεταφέρουν θερμότερο νερό από τις τροπικές περιοχές προς τον Βορρά) να καταρρεύσει κάποια στιγμή μεταξύ 2025 και 2095, πιθανότατα τη δεκαετία του 2050. Το AMOC (όπως ονομάζεται το σύστημα θαλασσίων ρευμάτων του Ατλαντικού) εδώ και 12.000 χρόνια «μεταφέρει» ζεστό νερό από τον Κόλπο του Μεξικού, παράλληλα με τις ακτές της Βόρειας Αμερικής και δια μέσου του Ατλαντικού, στην Ευρώπη. Τώρα όμως το «σταματάνε» οι μάζες ψυχρού νερού που απελευθερώνονται από το λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής. Είναι ένα από τα πιο τρομακτικά «σημεία καμπής» γιατί αυτό σημαίνει ότι η ζέστη θα ενταθεί νοτιότερα, καθώς λιγότερη θερμότητα θα μεταφέρεται σε εύκρατα και πολικά γεωγραφικά πλάτη. Θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές στις τροπικές βροχοπτώσεις και στους μουσώνες από τις οποίες εξαρτάται η διατροφή δισεκατομμυρίων ανθρώπων στην Ινδία, τη Νότιο Αμερική και τη Δυτική Αφρική, θα αυξηθούν οι καταιγίδες και οι χαμηλές θερμοκρασίες στην Βόρεια Ευρώπη, θα αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας στην ανατολική ακτή της Βόρειας Αμερικής, θα αυξηθεί ο ρυθμός στο λιώσιμο των πάγων της Ανταρκτικής.
Οι επιστήμονες «κάνουν το καθήκον τους» και προειδοποιούν για τις άμεσες, ευρείες και καταστροφικές συνέπειες, για τον πλανήτη και τις ζωές μας, που προκαλεί η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη εξαιτίας, κυρίως, της χρήσης ορυκτών καυσίμων. Αλλά, ζούμε σε ένα σύστημα που στηρίζεται στα ορυκτά καύσιμα. Το Bloomberg παραθέτει στοιχεία που δείχνουν ότι το 2023 είχαμε ρεκόρ όλων των εποχών στη χρήση πετρελαίου, με τη χρήση να αυξάνεται, τουλάχιστον μέχρι το 2030.
Οι κυβερνήσεις, οι τράπεζες, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα συνεχίζουν να χρηματοδοτούν τις επενδύσεις στα ορυκτά καύσιμα των ενεργειακών κολοσσών ενώ η λεγόμενη «πράσινη μετάβαση» είναι ένα νέο πεδίο κερδοσκοπίας των ίδιων των ενεργειακών κολοσσών σε βάρος και των απλών ανθρώπων και του περιβάλλοντος. Οι ετήσιοι Σύνοδοι του ΟΗΕ για το Κλίμα καταλήγουν σε «κούφιες υποσχέσεις» χωρίς κανένα αντίκρισμα. Ο «καπιταλισμός των ορυκτών καυσίμων», όπως τον χαρακτηρίζει ο Άλεξ Καλλίνικος στο νέο του βιβλίο: «Η νέα εποχή της καταστροφής», μας οδηγεί, όλο και πιο γρήγορα, στην καταστροφή.
Η μόνη δύναμη που μπορεί να σταματήσει αυτή την πορεία και να βάλει σε άμεση προτεραιότητα την αναστροφή της υπερθέρμανσης του πλανήτη, παίρνοντας τον έλεγχο της κοινωνίας και των μέσων παραγωγής και εφαρμόζοντας ένα μεταβατικό πρόγραμμα αποδέσμευσης από τα ορυκτά καύσιμα, είναι η εργατική τάξη.
Χρειαζόμαστε μία δυνατή αντικαπιταλιστική αριστερά που να οργανώσει αυτή τη δύναμη προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό είναι ένα επιτακτικό καθήκον για σωτηρία του πλανήτη και των ζωών μας.
Γιώργος Ράγκος για την ergatiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου