Κυριακή 27 Ιουλίου 2025

Κλιματική αλλαγή: Φονικοί καύσωνες με θύματα φτωχούς και ευάλωτους

«Ένοχοι» μη ενεργειακά σπίτια, ακριβό ρεύμα και απουσία πρασίνου

Έως και 175 νεκροί στην Αθήνα και 2.300 στην Ευρώπη είναι ο τραγικός απολογισμός των θυμάτων του πρώτου μεγάλου κύματος καύσωνα για το φετινό καλοκαίρι, το οποίο χτύπησε την Γηραιά Ήπειρο μεταξύ 23 Ιουνίου και 2 Ιουλίου. Αυτό αναφέρει έρευνα του Grantham Institute - Climate Change and the Environment.

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής «χτυπάνε» με τον χειρότερο τρόπο τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αφού σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες περιβαλλοντικές συνθήκες σ' αυτές καταλήγουν ακόμα και φονικές. Μόνο στην Αθήνα, από τους 175 θανάτους που σχετίζονται με τις ακραίες θερμοκρασίες, οι 96 είναι άμεσα συνδεδεμένοι με τη κλιματική αλλαγή! Η λήψη άμεσων - και αποτελεσματικών- μέτρων καταλήγει να είναι πιο αναγκαία από ποτέ αφού, σύμφωνα με το πόρισμα της διεθνούς μελέτης, ακόμα και η αύξηση λίγων βαθμών χρόνο με το χρόνο μπορεί να κοστίζει πλήθος ανθρώπινων ζωών.

Στην επικίνδυνη αυτή συνθήκη, πιο εκτεθειμένα βρίσκονται ξανά τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα. Όσοι εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους και στον ήλιο, σε εσωτερικούς χώρους με μη επαρκείς συνθήκες αντιμετώπισης του καύσωνα, αλλά και όσοι αναγκάζονται να στοιβαχτούν σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, συχνά χωρίς κλιματισμό ακόμα και παράθυρα, για να μεταβούν στους χώρους εργασίας τους. Η ταξικά άνιση κατανομή χώρων πρασίνου στην Αθήνα, τα σπίτια ενεργειακά «σουρωτήρια» και οι τιμές της ενέργειας αφήνουν το πιο πληττόμενο κομμάτι της κοινωνίας υπερεκτεθειμένο στις ανθυγιεινές θερμοκρασίες του καλοκαιριού.

Χώροι πρασίνου στις γειτονιές, οι οποίοι μπορούν να δουλέψουν ως «φυσικός κλιματισμός», δύσκολα βρίσκονται στις κεντρικές και δυτικές συνοικίες όπου κατοικεί κόσμος με χαμηλότερα εισοδήματα, ενώ εύκολα βρίσκονται όσο πηγαίνει κανείς πιο βόρεια. Αυτό σε μια πόλη που ούτως ή άλλως λείπει το πράσινο, με τα ποσοστά που αναλογούν ανά κάτοικο να είναι από τα χαμηλότερα στην ΕΕ.

Στις πιο λαϊκές γειτονιές μάλιστα, τα περισσότερα σπίτια χτίστηκαν παλαιότερες δεκαετίες, χωρίς θερμομόνωση με το 91% του πιο φτωχού πληθυσμού, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ για τα έτη 2018-2023, να μην ήταν σε θέση να κάνει καμία βελτίωση για τη θωράκιση του σπιτιού του. Ακόμα, στα σπίτια που υπάρχουν κλιματιστικά, οι τιμές ρεύματος μόνο αποτρεπτικές μπορεί να είναι για κάποιον που θα σκεφτεί να τα χρησιμοποιήσει. Έτσι, μιλάμε για σπίτια που, σύμφωνα με έρευνες του ΕΚΠΑ, μπορεί η εσωτερική θερμοκρασία να φτάνει ακόμα και τους 35 βαθμούς! Η λύση στις ακραίες θερμοκρασίες σίγουρα δεν δίνεται από τα προγράμματα της κυβέρνησης («Εξοικονομώ» κλπ). Τέτοια προγράμματα αφορούν κυρίως όσους έχουν να βάλουν το χέρι στη τσέπη, καλύπτοντας μεν ένα σημαντικό ποσοστό εξόδων για ενεργειακή αναβάθμιση του σπιτιού, αποκλείοντας δε όσους δεν έχουν κάποιο διαθέσιμο κεφάλαιο για μια τέτοια κίνηση και αφήνοντάς τους πραγματικά απροστάτευτους.

Ένα πρώτο απαραίτητο βήμα για την προστασία από τις επικίνδυνες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, είναι η δωρεάν ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, ειδικά όπου διαμένουν τα πιο ταξικά πληττόμενα στρώματα απευθείας από το κράτος. Μία τέτοια κίνηση, σε συνδυασμό με τη κατάργηση του χρηματιστηρίου ενέργειας και την άμεση πτώση τιμών, μπορεί να προστατεύσει πραγματικά τον λαϊκό κόσμο από τα φονικά κύματα καύσωνα.

Φοίβος Κακαμανούδης για την εφημερίδα "Πριν" του Σαββατοκύριακου 26-27 Ιουλίου 2025.

Δεν υπάρχουν σχόλια: