Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2019

Στην πυρά η Αμαζονία λόγω καπιταλιστικής ανάπτυξης

Οι πυρκαγιές που καίνε τον πνεύμονα της Γης, τα τροπικά δάση του Αμαζονίου, φωτίζουν ανατριχιαστικά τη μεγάλη εικόνα της περιβαλλοντικής καταστροφής και της κλιματικής κρίσης που προκαλεί ο αδηφάγος καπιταλισμός. Τίποτα δεν είναι τυχαίο ούτε φυσικό: μεγάλες αγροβιομηχανικές εταιρείες, πολλές απ’ αυτές πολυεθνικοί κολοσσοί, καταβροχθίζουν τα δάση, με όργανο την κυβέρνηση του ακροδεξιού Μπολσονάρου.


Τεράστιες ευθύνες Μπολσονάρου, υποκριτικό ενδιαφέρον Μακρόν και ΕΕ

Στο επίκεντρο της παγκόσμιας ειδησεογραφίας βρίσκονται οι τεράστιες πυρκαγιές που μαίνονται στο δάσος του Αμαζονίου στη Βραζιλία. Οι φλόγες κατέστρεψαν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης και ζωντανούς οργανισμούς, δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα στην ατμόσφαιρα. Το φετινό καλοκαίρι, χιλιάδες φωτιές μεγάλης έκτασης ξέσπασαν επίσης σε Αφρική και Σιβηρία, σκορπίζοντας ανησυχία σε όλον τον πλανήτη. Και ενώ η φύση βρίσκεται σε τόσο κρίσιμη κατάσταση, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρου ασχολείται με το να τσακώνεται με τον ομόλογό του στη Γαλλία Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος μαζί με τους υπόλοιπους ηγέτες της G7 δεν έβαλε και τόσο βαθιά το χέρι στην τσέπη για την αντιμετώπιση της κρίσης στον Αμαζόνιο.

Γενικά, οι φωτιές στην περιοχή του Αμαζονίου, όπως και στην Αφρική, είναι συνηθισμένες αυτή την εποχή, καθώς οι αγρότες εκμεταλλεύονται την ξηρασία για να καθαρίσουν τα κτήματά τους. Ωστόσο αυτό το καλοκαίρι η κατάσταση εκτράπηκε. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο για τη Διαστημική Έρευνα της Βραζιλίας (INPE), παρατηρήθηκαν πάνω από 41.000 εστίες φωτιάς, κάτι που είχε να συμβεί από το 2010 στη χώρα. Έτσι, το δάσος- προστάτης του πλανήτη από την κλιματική αλλαγή έχασε ένα μεγάλο μέρος της άμυνάς του, ενώ η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα που προκλήθηκε από τις φωτιές θέτει το πρόβλημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε ακόμα χειρότερη κατάσταση.

Μπροστά σε αυτή την καταστροφή, ο ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας άρχισε να κατηγορεί τους πάντες, εκτός από την πολιτική του. Αρχικά, το υπουργείο Περιβάλλοντος της Βραζιλίας δήλωσε πως για τις φωτιές ευθύνονται «ο ξηρός καιρός, ο άνεμος και ο καύσωνας». Στη συνέχεια, ο Μπολσονάρου, ο οποίος στήριξε την προεκλογική του εκστρατεία στη φιλολογία ενάντια στις περιβαλλοντικές οργανώσεις, κατηγόρησε ως υπαίτιους για τις φωτιές τις ΜΚΟ, στις οποίες έκοψε τη χρηματοδότηση. Ωστόσο, η πραγματικότητα απέχει πάρα πολύ από τις περιγραφές του ηγέτη της λατινοαμερικανικής χώρας.

Σύμφωνα με το INPE, μία από τις κυρίαρχες αιτίες πρόκλησης των πυρκαγιών είναι η αποψίλωση των δασών που έχει προωθήσει ο Μπολσονάρου. Συγκεκριμένα, το ινστιτούτο έκανε λόγο για 6.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικής γης η οποία αποψιλώθηκε ώστε να αξιοποιηθεί για επενδύσεις. Σύμφωνα με το ίδιο ινστιτούτο, οι εκτάσεις που έχουν αποψιλωθεί –κυρίως από τις αγροβιομηχανικές εταιρείες– διπλασιάστηκαν μέσα σε ένα χρόνο!  Έτσι, οι επιχειρήσεις Archer Daniels Midland και Bunge, που βασιλεύουν στην καλλιέργεια σόγιας στη Βραζιλία, συνεχίζουν ανενόχλητες τις εργασίες τους στην περιοχή του Αμαζονίου, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στη φύση.

Ακόμη, η καταστροφή εκτάσεων παρθένου δάσους χρησιμοποιείται, μέσα από ένα καταχθόνιο σχέδιο που θα ζήλευε το Χόλιγουντ, για «αναπτυξιακά έργα» στη Βραζιλία. Σύμφωνα με έρευνα του OpenDemocracy, τον περασμένο Φεβρουάριο τρεις υπουργοί του Μπολσονάρου παρουσίασαν σχέδιο καταστροφής περίπου 1,5 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων κατά μήκος οκτώ Πολιτειών της Αμαζονίας για την κατασκευή υδροηλεκτρικών σταθμών, γεφυρών και αυτοκινητοδρόμων.

[ Οι εκτάσεις που έχουν αποψιλωθεί, κυρίως από τις αγροβιομηχανικές εταιρείες, διπλασιάστηκαν μέσα σε ένα χρόνο ] 

Για να επιτύχει όμως αυτό το σχέδιο, είναι απαραίτητος ένας «κακός τύραννος» ο οποίος θα υπονομεύσει οποιεσδήποτε αντιδράσεις των ιθαγενών, καθώς και των περιβαλλοντικών οργανώσεων. Η κυβέρνηση του ακροδεξιού προέδρου «προτίθεται να χρησιμοποιήσει τη ρητορική του μίσους για να απομονώσει ιθαγενείς και μειονότητες στην περιοχή της Αμαζονίας», γράφει η Μανουέλα Λιμπάρντι από το OpenDemocracy.

Ταυτόχρονα με τις πυρκαγιές, λάμβανε χώρα και η συνεδρίαση της G7 στο Μπιαρίτς της Γαλλίας, στην οποία δεν μπορούσε να μη συζητηθεί το ζήτημα. Η απόφαση των 7 πιο ισχυρών κρατών του κόσμου ήταν να ενισχύσουν οικονομικά την πληγείσα χώρα. Ωστόσο, απ’ ό,τι φαίνεται, δεν κρατούσαν… ψιλά πάνω τους και προσέφεραν στη Βραζιλία μόνο 20 εκατομμύρια δολάρια. Σαν να μην έφτανε αυτή η κοροϊδία, ο Μπολσονάρου απάντησε ότι δεν χρειάζεται αυτά τα χρήματα, κατηγορώντας τον Μακρόν ότι υπονομεύει την εθνική ανεξαρτησία της Βραζιλίας. Έπειτα από παγκόσμια κατακραυγή, την επόμενη μέρα δέχτηκε τα χρήματα, υπό τον όρο ότι ο ίδιος θα διαχειριστεί το πού θα δοθούν. Την ίδια στιγμή, σε όλη τη Βραζιλία, καθώς και σε πρεσβείες της σε όλον τον πλανήτη, πραγματοποιήθηκαν δεκάδες διαδηλώσεις, όπου οι άνθρωποι εξέφρασαν την αγανάκτησή τους απέναντι στην κοροϊδία της βραζιλιάνικης, αλλά και της γαλλικής κυβέρνησης όσον αφορά την κλιματική κρίση.

Βέβαια, η φύση δεν καταστράφηκε μόνο στον Αμαζόνιο αυτό το καλοκαίρι, καθώς και η Αφρική, και κυρίαρχα το Κονγκό, αντιμετώπισε φαινόμενα πυρκαγιάς. Σύμφωνα με τη NASA, τον Αύγουστο σημειώνονταν περίπου 10.000 φωτιές ημερησίως σε όλο τον πλανήτη και το 70% εκτυλίχθηκε στην Αφρική. Συγκεκριμένα, μόνο το διήμερο 21-23 Αυγούστου στο Κονγκό υπήρχαν περίπου 4.000 εστίες φωτιάς, ενώ στη Βραζιλία 2.100. Ακόμη, τεράστιο σοκ προκάλεσαν και οι πυρκαγιές στη Σιβηρία, οι οποίες, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, έκαψαν μια έκταση περίπου όση ολόκληρο το Βέλγιο, προκαλώντας τεράστιες οικολογικές καταστροφές. Χαρακτηριστικά, η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμφθηκε από την περιοχή φέτος είναι ίση με την ποσότητα από το 2010 έως το 2018.

Όπως έχει γίνει αντιληπτό, αυτές οι πυρκαγιές ήρθαν να διαιωνίσουν μια ήδη άσχημη κατάσταση για τον πλανήτη. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Copernicus, ο περασμένος Ιούλιος αποτέλεσε τον πιο θερμό μήνα που έχει καταγραφεί στην ιστορία, ξεπερνώντας κατά 0,04 βαθμούς τον Ιούλιο του 2016, που κρατούσε τα σκήπτρα. Όπως προμηνύουν όλοι οι διεθνείς περιβαλλοντικοί οργανισμοί, το περιβάλλον βρίσκεται σε τεράστια κρίση, με τις συνέπειες να προβλέπονται ακόμα πιο καταστροφικές αν η ανθρώπινη δραστηριότητα συνεχιστεί στον ίδιο ρυθμό, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στον πλανήτη. Οι λαοί και τα οικοσυστήματα ήδη την πληρώνουν, και το μέλλον δεν προβλέπεται καθόλου ευοίωνο όσο κυριαρχεί η καπιταλιστική εκμετάλλευση στη φύση.

Μιχάλης Ρόθος για την εφημερίδα "Πριν"

Δεν υπάρχουν σχόλια: